Yalnızız, Peyami Safa’nın 1951 yılında yayınladığı, Aşk ve Psikolojik roman türünde yazılmış, kendi deyimi ile “en beğendiği” eseridir. Romanın konusunu insandan ibaret gören yazar, Yalnızız’da insanın kendini bulma gayretinin Allah’ı bilip tanımaktan geçtiğine işaret eder. İnsanın madden yalnız hissetmesinin sebebini de manevi yalnızlığına bağlar.
Samim tarafından kurulan Simeranya, ideal insan ve ideal dünya düzeninin nasıl olması gerektiğinin anlatıldığı bir ütopyadır. Samim hayatta karşılaştığı her olayı akıl ve felsefe ile yorumlayarak Simeranya’da bir karşılık bulur. Ablası Mefharet, kardeşi Besim, yeğenleri Aydın ve Selmin ile birlikte babalarından kalan konakta yaşayan Samim, hayatı anlamlandırma çabasının yanında sevdiği kadın Meral’in de hayatında bir ufuk açma gayreti içindedir.
Yalnızız, insanın madde ve mana arasında ikilemde kalışının, Meral’in çalkantılı ve çatışma halinde olduğu iki benliğiyle verdiği mücadele üstünden somutlaştırıldığı bir eser olarak sunulmuştur. Yazar, romanlarındaki kahramanlar aracılığı ile düşüncelerini ve hayata dair görüşlerini okuyucuya aktarır.
“Romanın konusu insandır.” görüşünü benimseyen Peyami Safa, Samim üstünden kurduğu ütopyasında gelecekteki dünya için ideal bir yaşam tarzı kurgulamayı amaçlar. Bilinç akışı tekniğini kullanarak okuyucularına karakterlerin her birinin iç dünyasını keşfetme fırsatını da vermiştir.