s
Sağlık
28 üye · 2 yeni gönderiUYKU KAYBI VE KARDİYOVASKÜLER SİSTEM
Sağlıksız uyku, sağlıksız kalp. Basit ve doğru. 2011 yılında yapılan ve sekiz ülkede farklı yaş, ırk ve etnik kökenden yarım milyondan fazla erkeğin ve kadının incelendiği bir çalışmayı ele alalım. Gittikçe kısalan uyku süresi, çalışmanın başlangıcından itibaren yedi ila yirmi beş yıl içinde koroner kalp hastalığına yakalanma ve/veya ölme riskinde yüzde 45 artışla ilişkilendirildi. Benzer bir ilişki Japonya' da 4000' den fazla erkek işçi üstünde yapılan bir çalışmada da gözlemlendi. On dört yılı aşkın bir süre boyunca altı saat veya daha az uyuyanların bir ya da daha fazla kalp krizi geçirme riski, altı saatten fazla uyuyanlara göre yüzde 400 ila 500 oranında daha yüksekti. Bu çalışmaların çoğunda kısa uyku ve kalp rahatsızlığı arasındaki ilişkinin sigara içmek, fiziksel aktivite ve vücut kütlesi gibi bilinen diğer kardiyak risk faktörlerinin sabitlenmesi durumunda bile gücünü koruduğunu özellikle belirtmeliyim. Uykusuzluk tek başına kendi bağımsız kalp krizini yaratmaya yetiyor.
Sayfa 193 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu
Sağlıklı bir yeni alışkanlığı kalıcı yaşam tarzınıza dönüştürmenin bilinen bir yolu da kendi verilerinizle yüzleşmektir. Kardiyovasküler hastalıklar üzerine yapılan araştırmalar buna iyi bir örnektir. Hastalara bir egzersiz planına uydukları zaman iyiye giden sağlıklarını takip etmeleri için evde kullanabilecekleri araçlar verildiğinde egzersiz programları sırasında tansiyonun izlenmesi, kişi diyet yapmak için çabalarken vücut kitle endeksinin kaydını tutan tartılar ya da sigarayı bırakma girişimleri sırasında solunum kapasitesini kaydeden spirometre aygıtları rehabilitasyon programlarına uyma oranları artar. Aynı bireyleri bir yıl, hatta beş yıl sonra yokladığınızda çok daha fazlasının olumlu yaşam
tarzı değişikliklerini ve davranışlarını koruduğunu görürsünüz.
Niceliksel benlik söz konusu olduğunda sağlıklı alışkanlıklara uzun vadede bağlılığı sağlayan, şu eski "görmek inanmaktır" özdeyişiyle anlatılmak istenen şeydir.
Sayfa 372 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu
Kalp hızınızı artırmanın ve kan basıncınızı yükseltmenin ötesinde uykusuzluk sorunlu kan damarlarının, özellikle kalbi besleyen ve koroner arterler olarak bilinen damarların dokusunu iyice yıpratır. Bu hayat koridorlarının kalbinize her zaman kan tedarik etmek üzere temiz ve açık olması gerekmektedir. O geçitleri daralttığınızda ya da tıkadığınızda kalbiniz kanda oksijen azlığının neden olduğu ve halk arasında "ciddi kalp krizi" olarak adlandırılan kapsamlı ve genelde ölümcül bir krizle karşı karşıya kalabilir.
Sayfa 194 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu
Hayatın orta dönemine yaklaşırken vücudumuz yıpranmaya başlar ve sağlık direncimiz düşüşe, yetersiz uykunun kardiyovasküler sistem üzerindeki etkisi artışa geçer. Gecede altı saatten daha az uyuyan kırk beş yaş ve üstü yetişkinlerin hayatlarında kalp krizi veya felç geçirme olasılığı gecede yedi veya sekiz saat uyuyanlara göre yüzde 200 daha fazladır. Bu bulgular aile ve çalışma şartlarının bizi ne yazık ki tam aksini yapmaya teşvik ettiği orta yaşlarda uykuya öncelik vermenin ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Sayfa 193 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu
NASA'nın bazı verilerini sizinle paylaşabilirim. Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki astronotlar uzayda saatte 17 bin 500 mil hızla seyahat eder ve yeryüzünün yörüngesini her 90 ila 100 dakikada tamamlarlar. Sonuç olarak yaklaşık 50 dakika "gündüz", 50 dakika "gece" yaşarlar. Her ne kadar bu sayede bir gün içinde 16 gün doğumu ve batımı görme mutluluğunu yaşama imkanları olsa da, bu durum astronotların uyku-uyanıklık ritimlerini altüst ederek korkunç uykusuzluk ve uyku hali sorunlarına neden olur. Yeryüzünde işinizle ilgili bir hata yaparsanız patronunuz sizi azarlar. Ama yüzlerce milyon dolarlık yük kapasitesi ve görev maliyetiyle birlikte uzay boşluğunda süzülen uzun, metal bir tüpün içinde bir hata yaparsanız bunun sonuçları çok, çok daha kötü olabilir.
Sayfa 371 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu
Kalbin uykusuzluğun ağırlığı altında bu kadar çarpıcı şekilde ezilmesi kısmen tansiyonla alakalıdır. Sağ ön kolunuza bakın ve gözünüze bazı damarları kestirin. Sol elinizi dirseğin hemen altından sağ kolunuza sarıp onu turnike gibi sıkıca kavradığınızda o damarların şişmeye başladığını göreceksiniz. Biraz ürkütücü değil mi?
Az miktarda uyku kaybının bütün vücudunuzdaki damarlara basınç yaparak damarların duvarlarını esnetip germesi da bir o kadar ürkütücüdür. Yüksek tansiyon günümüzde o kadar yaygın ki ne kadar ölümcül olduğunu unutuyoruz. Sadece bu yıl hipertansiyon, kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı, inme veya böbrek yetmezliği 7 milyondan fazla insanın canını alacak. Bu babaların, annelerin, büyükanne ve büyükbabaların ve sevilen dostların çoğunun yitirilmesinden yetersiz uyku sorumludur.
Sayfa 193 - Pegasus Yayınları: 1. Baskı: İstanbul, Şubat 2019 - İngilizceden çeviren: Sevinç Seyla TezcanKitabı okudu