ş
Şamanizm
Karanlığın en derinine gir, orada ışığın köklerini bulacaksın.
Sayfa 128Kitabı okudu
Sibirya şamanlarının söylentilerinde en güçlü şamanın kadın olduğunu görmekteyiz. Ayrıca geleneksel Türk şamanlık literatüründe de, Altaylı ve Yakut şamanları ile yaptığımız görüşmelerde de kadın şamanların, bütün hallerde erkek şamanlardan güçlü olduğu vurgulanmakta, hem tedavi hem ritüel bağlamında kadın şamanların özel bir yeri olduğu söylenmektedir.
Sayfa 52 - Ötüken YayıneviKitabı okudu
Şamanın zanaatı, çok sayıda beceri ile beraber kuvvetli bir sağlıkla gerektiriyordu. Eskimolar yalnızca sağlıklı kişileri Şaman olarak kabul ederdi. Nenets şamanlarından güçlü bir bünyeye sahip olması bekleniyordu. Ve eski Saamiler arasındaysa yalnızca hem bedensel hem de zihinsel sağlığı doruklarında ki bir kişi Şaman olabilirdi. Elli yaşından büyük bir adam, bilhassa dişlerini kaybetmiş biri, ruhların hizmetkârı olamazdı.
Bazen bir seans, gün batımından doğumuna kadar, bütün bir gece sürerdi. Ama birkaç saat çok kuvvetli bir uyarılma halinde olurdu. Şamanın, seans esnasındaki olağanüstü dayanıklılığını vurgulamak gerekir. Oldukça ihtiyar bir şaman bile, esrime halindeyken olağanüstü bedensel gayret ve güç toplama yeteneğine sahiptir.
Şamanlar düzensiz bir zihne sahip, nevropat kişilerdi. V. M. Mikhaikovskii (1892) bu görüşe katılmaz. N. N. Kharuzin ise 1905’te “gerçek şamanları… Her şeyden önce sinir bozuklukları belirli bir yönde gelişen nevropatik kişiler” olarak tanımlar. V. G. Bogoraz, tanış olduğu şamanlarının “ bir çoğunun neredeyse isterik ve bazılarınısa kelimenin tam anlamıyla yarı deli” olduğunu söyler. Bogoraz, 1910’da “Şamanizm, sinirsel olarak dengesiz kişileri seçimi ile oluşturulan bir din biçimidir” diyordu.
…İslam evliyaları, giderek daha fazla şamanın koruyucu ruhu şeklinde hareket ettiler. Onlara tapmak Şamanik uygulamaların bir parçası oldu. Örneğin, bir Şaman tarafından, tedaviyi kolaylaştırmak için, hasta bir kişiyi yerel bir velinin ibadethanesinde bir gece geçirmesi tavsiye edilir.
V.N. Basikov, Orta Asya halklarında İslamlaşmış Şamanizm
… her ne kadar Tengri yazıtlarda “üstün bir varlık” olarak gözüküyorsa da metinler tek tanrılı bir inancın var sayılabileceği başka herhangi bir gönderme içermez.
Makale: Edina Dallos, Şamanizm mi tek Tanrıcılık mı? Orhun Yazıtlarında dini unsurlar
Şamanın cinsiyeti kültürden kültüre değişir, bu da şu noktayı İspat eder: Özbek ve kafkas şamanlarının genellikle erkek olmaları, hiçbir şekilde bu toplumların kadınlarının “kalıtsal ruhsal yetersizlikler “den muaf oldukları anlamına gelmez. Tersi şekilde, Tacik ve Özbek kültürlerinde de şamanlık görevleri kadınlaştırılır ve bu da hiçbir şekilde erkeklerin şaman olamayacağı manasına gelmez.
Makale: V.N. Basilov, Orta Asya halklarında islamlaşmış Şamanizm