Yabancı Okullar
“1890’lara gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki yabancı okulların sayısı dört yüzü aşmaktaydı. Amerikan misyonerleri İstanbul’da Robert Koleji’ni (1863), Beyrut’ta Amerikan Suriye Protestan Koleji’ni (1866) kurdular. Osmanlı Devleti, bu çabalara devlet okullarını yaygınlaştırarak ve Sünni İslam’ı yayarak karşılık verdi.”
Sayfa 141 - Timaş Yayınları
yabancı okullar meselesine dair.
20. asırda kültür unsurlarını başka kültürlere aşılama faaliyeti o kadar yaygınlık kazanmıştır ki, uyanan milletlerin artık askeri ve iktisadi emperyalizmle sömürülemiyeceğini anlayan cemiyetlerin bir milleti gürültüsüz, patırdısız, topsuz, tüfeksiz, fabrikasız, trensiz, kendi içinden fethetmek demek olan kültür emperyalizmine başvurdukları ve bunun vasıtası olarak yabancı okulları kullandıkları gerçeğine işaret eden ilim adamları vardır. Bugün, Sovyet Rusya ve Kızıl Çin hâkimiyetindeki milyonlarca esir Türk'ün verdiği en büyük, en sessiz, fakat en mânali savaş da, maddi güçlerini değil, kültür unsurlarını muhafaza etmek Için verdikleri savaştır.» (1)
Türkiye'de okul açan yabancılar (Amerikalı, İngiliz, Fransız, man, Italyan v.b. gibi) acaba hangi gayenin peşindedirler? Gayeleri ne alabilir? Mesela, para kazanmak olabilir mi? Olamaz. Buna muhtaç değillerdir. Türkiye'ye hizmet aşkı olabilir mi?... Tâ Amerika'dan kalkıp gelerek Kayseri'nin Talas, Adana'nın Tarsus kazasına, İstanbul'un Boğaz içi'ne mektep açan bir millet, herhalde, kendi uzak menfaati için büyük mükafatlar beklemektedir.> (2)
Lozan barışı sırasında Avrupalı devletlerin, Türk delegeleriyle yaptıkları en çetin münakaşa, bu yabancı okullar mevzuunda olmuştur... Kanuni devrinden beri verilen kapitülasyonların kaldırılması hususunda o kadar direnmedikleri halde, yabancı okullar mevzuunda çok direnmişler ve istekleri olmuştur. (3)
Sayfa 107 - (1) Eğitim Yolu ile Kalkınmanın Esasları, Prof. A. Kurtkan, sf: 129 (2) Milliyetçi Eğitim Sistemi, Dr, N. Hacıeminoğlu, 1974, sf: 100-101
(3) A, g, e. sf: 113Kitabı okudu
Ecnebi mektep meselesi ise derin bir yaradır. Davanın siyasi zaruretleri bizi alakadar etmez. O hususa temas etmiyoruz. Ancak prensip itibariyle, her milletin kendi vatanında kendi mektepleri vardır. Yabancı mektepte okumak isteyenler yabancı vatanlara giderler. Mektep; millet kültürün, millet ruhunun bayrağıdır. Vatan topraklarında yalnız o bayrak dalgalanır.
Sayfa 101 - Dergah Yayınları
