Sümer krallarının en ünlülerinden biri Gılgamış’tı.
Gılgamış, Uruk kentinin kralıydı. Ayrıca bu kral
ünlü Gılgamış Destanı’nın da başkahramanı. Tarihin
en eski yazılı destanı olan Gılgamış Destanı, Gılgamış’ın
ölümünden yaklaşık bin yıl kadar sonra yazılmış.
Lugalbanda: Gılgamış’ın atası. Tufan’dan sonraki üçüncü kral. Burada tek tanrılı dinlerdeki “melek” kavramının ilk biçimini görüyoruz. Nasıl herkesin bir koruyucu meleği varsa, Sümerlerde de her bireyin koruyucu bir tanrısı vardı.
Sayfa 29Kitabı okudu
Gılgamış Destanı - Luc Ferry
- Gılgamış Destanı, dünyada muhtemelen milyarlarca insan tarafından biliniyor, ama paradoksal olarak Avrupa'da, Batı dünyasında çok az biliniyor.
-Gılgamış Destanı, insanlık tarihinde yazılmış olan ilk kitap. M.Ö. 18. yüzyılda yazılmış bir kitap. Yani Homeros'un Odysseia'sından on yüzyıl önce; (..) Yazıyı icat edenlerce, Sümerlerce. (..) Yazarı bilmiyoruz. Çok özel bir metin. İnsanlık tarihinde yazılan ilk roman. (..) ve bu bir aşk romanı. Aşkın ve ölümün destanı.
-Gılgamış, örneğin Kral Arthur ya da Odysseus gibi kahramanların aksine gerçekten yaşadı. Uruk şehrinin kralıydı, bir Mezopotamya şehri; Basra Körfezi'ne çok uzak değil, bugünkü Irak dolaylarında. M. Ö. 2600-2500 yılları civarında.
-Gılgamış Destanı'nın müthiş bir etkisi oldu. Birazdan onu da göreceğiz. Hem Eski Ahit üzerinde hem de Yunan mitolojisi üzerinde. Örneğin Nuh'un Gemisi'ni çok net bir şekilde, tüm detaylarıyla bulabiliyoruz burada.
-İncil, bu hikâyeyi tamamen Gılgamış Destanı'ndan almış. Yunan mitolojisinde de aynı hikâyeyi bulabilirsiniz, aynı şekilde tufan miti şeklinde. Pyrra ve Deukalion miti, Nuh'un Gemisi'nin muadili. Buradaki birçok detayı ana kaynakta da ayrıntılarıyla bulmak mümkün. Örneğin Nuh'un gemisinden salınan küçük güvercinin gagasında küçük bir dal parçasıyla geri dönmesi. Tüm bunlar Gılgamış Destanı'nda mevcut.
-Gılgamış Destanı, sanki, Orta Çağ'da bile değil, on yedinci yüzyılda yazılmış gibidir; bize çok çok yakın.
Luc Ferry - Gılgamış Destanı
Destanı ve önemini anlattığı videosu:
youtube.com/watch?v=1HbW1B8...
Beş bin yıl önce Gılgamış destanında genç bir kral için yazılan bu kader bizim için de geçerlidir:
O, bilmediği bir savaşa atılacak, bilmediği yollarda yolculuk edecek.
