" Kürtlerin İslâmîyeti kabul etmesinden sonra, Arapça'nın ağır dinsel baskısına karşın , ilk kez Kürtçe yazan ve şiirlerini bir Divan'da toplayan Elî Herîrî'dir.
Bir tasavvuf şairi olan Melayê Cizîrî ise Kürtler arasında çok ünlüdür. Özellikle dini eğitim gören tüm molla , seyda ve feqe'ler , asıl ismi Şêx Ehmed olan Melayê Cizîrî'yi bilirler. "
Sayfa 23 - İthakiKitabı okudu
Yasaklanmış dilin şairi: Arjen Arî
Sadece yasaklanmış dil mi? Yasaklanmasının yanı sıra yok sayılan, varlığı bile inkar edilen, alay edilen, aşağılanan ve bunlara paralel her türlü bilimsel, düzenli yöntemlerle asimilasyon cenderesine konulan bir dilde yazan bir şair ve onun kısa ömründe ürettiği edebi eserlerdir söz konusu olan.
20. yüzyılın ortalarında, kendi topraklarından çok
16. yüzyılda yaşamış klasik dönem Kürt şairi Melayê Cizîrî'nin "Dil Ji Min Bir" şiirini seslendirmeye çalıştım.
youtu.be/k-G4C5Y45aA
Kürt Tarihi
Iraklı Kürt sosyolog Waide Jwaideh “Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi” adlı eserinde 17. yüzyılda Dengbêj okulları olduğunu, bu okullarda Dengbêjlerin anlattığı hikayelerin öğretildiğini ve ses eğitimi verildiğini belirtmektedir. Waide Jwaideh’nin sözleri.
Dengbêjlik Tarihini 17. yüzyıla kadar götürüyor ve Kürtler’in o dönemde Dengbêjlik Geleneğine ne kadar önem verdiğini öğretiyor.
Ermenistan’da yaşayan Kürdolog Qanatê Kurdo, Kürtlerin iki büyük şairi Melayê Cizîrî ve Feqîyê Teyran'ın aynı zamanda birer dengbêj olduğunu bizlere söylüyor. 16. yüzyılda yaşamış olan şairlerimiz şiirlerini kilam halinde insanlara aktarıyorlardı. Bildiğimiz gibi büyük dengêjimiz Dengbêj Reso, Feqîyê Teyran’ın “Sinem" kilamını söylemişti.
Ermeni tarihçi Moses Von Khoren, Ermenistan Tarihi isimli kitabında büyük bir Kürt krallığı olan Med Kralı, Kral Astiages zamanında yaşayan ve Med ülkesinde tanınan Dengbêj Angares’den bahseder. Dengbêj Angares, Kral Astiages’in sarayında düzenlediği eğlenceye katılır, kilamlar Söyler.
Moses Von Khoren'a göre Dengbêjlik Med Kralı Kral Astiages’e kadar dayanıyor. Kral Astiages MÖ 589-549 yılları arasında hüküm sürmüştür. Yani günümüzden 2500 yıl öncesine dayanmaktadır.
Ve son olarak diyebiliriz ki yazının bulunduğu MÖ 3500 yılından önce de varolmuştur. Daha da eskiye dayanır. Ve bu bir hakikattir ki;
“Ve Yazıdan Evvel Söz Yaratıldı...”
Kürt Şairi Melayê Cizîrî
“Gulê baxê îremê Botan im
Şebçiraxê şevên Kurdistan im”
Botan cennet bahçelerinin gülüyüm
Kürdistan gecelerinin meşalesiyim
Sayfa 2 - Paris Kürt EnstitüsüKitabı okudu
Baba Tahirê Uryan
Klasik Kürt Edebiyatı’nın en ünlü isimlerinden dünya şairi, filozof Baba Tahîrê Uryan (935-1019) yazılı şiirin öncülerinden biri olarak kabul edilir
Kendinden sonra gelen Ömer Hayyam, Yunus Emre, Mevlana, Feqîyê Teyran, Melayê Cizîrî ve Ehmedê Xanî gibi birçok şairi etkilemiştir