Hareketin gerçek mahiyeti kadar, onun götürücüsünü ve şefini de tanımıyoruz dersek, pek yanlış olmaz. Mustafa Kemal'i Saray'a ve onunla işbirliği halinde olan milletlerarası emperyalizme karşı, ümitsiz, kanlı, fakat azimli bir ihtilal hazırlayıp başaran; arkası sıra, milletin sosyal yüzünü kökünden değiştirecek, radikal inkılapları yöneten bir aksiyon adamı, bir inkılap çocuğu, bir halk hareketinin siyasi ve askeri lideri diye almıyoruz da; daha çok törenlerde dalkavukluk edilen, gururlu, kendinden emin, ama klişe haline geldiği için önemini kaybetmiş, bir put halinde alıyoruz. O sanki bizden, bizim içimizden çıkmamış; en eski, en halledilmez nedenlerimize, karşılıklar aramamış, yollar çizmemiş. Sanki 1919 hareketi doğrudan doğruya bizi, geçmişimizi olduğu kadar geleceğimizi ilgilendiren; esaslı dayanak noktaları veren bir toplum davranışı değil, çocukluğumuzda dinlediğimiz heyecanlı bir masal. Sadece bir masal.
Sayfa 301 - ÜmidKitabı okudu
Biz, bir çoğumuz, sosyal ve genel meselelerden çok, ferdi ve özel meselelerin küçük insanları olarak yetiştik. Gerçekte, herhangi bir sosyal değişme ve gelişmenin, ağır, karışık ve çetrefil problemleri idrakimizi aşıyor. Yüzde doksanımızın, bütün yaşama düşünme imkan ve yetileriyle, bu problemlerin tamamen dışında olduğu, söylenemez mi?
Sayfa 301 - ÜmidKitabı okudu
Ben, boyuma bakmadan ve gücümü hesaplamadan, inkılabı bütün cephelerde nasıl yürütebileceğimizi araştırıyorum. Bu da her şeyden önce, kendimizi ve çıkış noktamızı, sonra da metodumuzu öğrenmeyi gerektiriyor.
Sayfa 300 - MahmudKitabı okudu
- . . . bizi, hepimizi bunaltan, yarım bırakılmış inkılabın çocukları olmak. Çocukluğumuzu büyük değişmelerle yaşamaya başlamadık mı biz? Değişmeyi değiştirmeyi, tarihi ve mantıki yolunda geliştirmek gerekirken, sonraları aşağı yukarı dondurulduklarını gördük. Onlar, kendileriyle ve ihanetleriyle mutabık oldukları için, rahat. Fakat biz inkılap nesli, ayakta kaldık.
Sayfa 300 - MahmudKitabı okudu
- .... ne yapmak istiyorsun?
- Hiç! Kendimizi anlamaya çalışıyorum. Şuurlu bir insan hayatı yaşayabilmek için. Bu da epeyce zor bir iş.
Sayfa 300 - MahmudKitabı okudu
"- . . . düşündüğümüz zaman, biz hayatını ve istiklalini kurtarmak için çalışan erbab-ı sayiz( çalışmak zorunda olan) zavallı bir halkız. Mahiyetimizi(Aslımızı) bilelim. Kurtulmak için çalışan ve çalışmaya mecbur olan bir halkız. Binaenaleyh her birimizin hakkı vardır. Salahiyeti (yetkisi) vardır. Fakat çalışmak sayesinde bir hakkı iktisap ederiz(elde ederiz) Yoksa arkaüstü yatmak ve hayatını saydan(çalışmadan) muarra geçirmek isteyen insanların bizim heyet-i içtimaiyemiz (sosyal yapı)içinde yeri yoktur, hakkı yoktur . . . "
Sayfa 299 - MahmudKitabı okudu