maide gel
@maidegel
7 okur puanı
Aralık 2023 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitap
Bir hayvan, bilgisini artırmaya veya onu göz ardı etmeye
muktedir değildir. Bilgisinin yetersiz kaldığı bir durumda — örneğin hızla
gelen bir trenin bulunduğu demiryolunda şaşkın duran bir hayvanın
durumunda olduğu gibi — yok olur. Ancak yaşadığı sürece, bir hayvan bilgisinin genişliğine bağlı olarak, otomatik bir güvenlik içinde, tercih
kudretine sahip olmadan faaliyette bulunur: Kendi bilincini askıya alamaz
— algılamamayı tercih edemez - kendi algılarını göz ardı edemez - kendi
çıkarını göz ardı edemez, kötüyü seçmeye karar veremez ve kendi
kendisinin yok edicisi olarak davranamaz.
İnsanın buna benzer bir otomatik hayatta kalma sistemi yoktur. Otomatik
bir davranış yolu ve otomatik bir değerler takımı yoktur. Hisleri ona kendisi
için neyin iyi neyin kötü olduğunu, neyin hayatına faydalı neyin zararlı
olduğunu, hangi amaçları izlemesi gerektiğini ve hangi araçların onu bu
amaçlara ulaştıracağını, hayatının hangi değerlere dayandığını, hangi
davranış rotasını izlemesini gerektirdiğini otomatik olarak bildirmez. Tüm
bu soruların cevaplarının neler olduğunu insanın kendi bilinci keşfetmek
durumundadır; ama insan bilinci otomatik olarak faaliyet göstermez.
Yeryüzündeki en gelişmiş canlı türü olarak insan, bilinci sınırsız bir bilgi
elde etme kapasitesinde bir varlık olan insan, bilinçli kalma garantisi
olmadan dünyaya gelen tek canlı varlıktır, insanı diğer tüm canlı türlerinden
ayıran vasfı, onun bilincinin istemli olmasıdır.
Sayfa 19Kitabı okuyor
Aleni mistikler, keyfi ve hesabı verilemeyen “Tanrı iradesi”ni bir iyilik
standardı olarak ve kendi etiklerinin bir gerekçesi olarak almışlardır. Neo-
mistikler ise Tanrı iradesi yerine “toplumun çıkarı”nı koymuşlar; böylece
“iyinin standardı, toplum için iyi olandır” gibi bir tanımın girdabına
düşmüşlerdir. Mantıken bu, günümüzde dünyanın her tarafındaki
uygulanmasında da olduğu gibi, “toplum”un tüm etik ilkelerinin üzerinde
bulunduğu, çünkü toplumun etiğin kaynağı, standardı ve ölçütü olduğu, çünkü toplum neyi irade buyurursa, her neyi kendi refahı ve memnuniyeti
olarak ifade ederse, onun “iyi” olduğu anlamına gelmektedir. Bunun
anlamı, “toplumun” canı istediği her şeyi yapabileceğidir, çünkü “iyi”
toplumun yapmayı istediği şeydir (çünkü toplum onu istemektedir). Ve
“toplum” diye bir varlık olmadığından, toplum sadece belli sayıda münferit
insan olduğundan, bu, bazı insanların (çoğunluk veya toplumun sözcüsü
olma iddiasındaki herhangi bir çetenin) gerçekleştirmek istedikleri herhangi
bir kaprisi (veya zorbalığı) etik olarak görmeye ve göstermeye yetkili
oldukları ve öteki insanların da etik olarak hayatlarını bu çetenin arzularına
hizmet edecek biçimde harcamaya yükümlü oldukları anlamına gelmiştir.
Sayfa 14Kitabı okuyor
Tabiat insana otomatik bir hayatta kalma şekli sağlayamadığından ve
insanın hayatta kalmayı kendi çabasıyla becermesi/başarması gerektiği için,
bir insanın kendi çıkarının peşinde koşmasının kötü olduğu düşüncesi
insanın yaşama arzusunun da kötü olduğu, yani insanın hayatının da kendi
başına kötü olduğu anlamına gelir. Hiçbir düşünce bundan daha kötü
olamaz.
Sayfa 8Kitabı okuyor
Okur Takip Önerileri
Bugün ahlaki yargı diye kabul edilen şeyin ahlaksızlığına bir bakın.
Servet üreten bir sanayici ile banka soyan bir gangsterin her biri de kendi
“bencil” çıkarının peşinde olduğu için eşit derecede ahlaksız
görülmektedirler. Ailesine destek olmak için kariyerinden vazgeçen ve
tezgâhtarlıktan yukarı çıkamayan genç bir adam, eziyet verici bir
mücadeleye katlanan ve kişisel tutkusuna ulaşan gence göre ahlaki
bakımdan daha üstün sayılmaktadır. Bir diktatör de ahlaklı görülmektedir,
çünkü o tarifi mümkün olmayan gaddarlıkları kendisi için değil de “halk”ın
çıkarı için yapmıştır.
Sayfa 7Kitabı okuyor
