Malazgirt Meydan Muharebesi ve Geçirdiği Safhalar

Bizans İmparatorluğunun son gücünü kullanarak çıkardığı ordusunun Malazgirt'te imha edilmesi sebeplerini bazı Hristiyan kaynakları yalnızca Peçenek ve Uzların Bizans saflarından ayrılarak Selçuklu saflarına geçmelerine bağlarlarsa da, bu kuvvetli zannettikleri sebep hiç de yeterli değildir. Zira Uzlar ve Peçenekler, 200.000 kişi civarındaki Bizans ordusu içinde onda bir kadar bile değillerdi; üstelik Bizans ordusundaki gayrimüslim Türklerin tamamı Selçuklular'ın safına geçmemişlerdi. Bu nedenle bu kadar bir kuvvetin Türkler tarafına geçmesi Türk ve Bizans orduları arasındaki kuvvet farkını kapatmak şöyle dursun, etkileyecek kadar ciddî bir sebep dahi değildir. (...)

Daha sonra tamamen beyaz elbiseler giymiş ve Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.)'in bütün savaşlarında yaptığı gibi, güzel kokular sürmüş bulunan Sultan Alp Arslan, atının kolanını sıktı ve Orta Asya eski Türk töresi gereğince atının kuyruğunu bizzat kendisi eliyle bağladı,* sonra muharebeye bir hükümdâr olarak değil, alelâde mi muharip olarak katılacağını göstermek için, yayını ve sadağını bırakıp, yakın vuruşma silâhları olan, kılıç ve gürzünü kuşandı.

*Savaşa başlamadan önce atının kuyruğunu bağlamak, Orta Asya eski Türk töresine göre, ölünceye kadar savaştan dönmemeğe ahdetmek demekti.

Tam teşekküllü Selçuklu İmparatorluk ordusuyla ilk olarak karşı karşıya geldiklerinde, Bizanslılar o güne kadar Orta Asya Türklerine dair ortalıkta dolaşan onlarca yanlış ve küçümseyici yargılama gereğince zannettikleri gibi, "Asya bozkırlarında bir 'ot deryası'nda gönüllerince başıboş dolaşan barbar Türk göçebelerle dolu bir aşiret gürûhu"yla değil; "Orta Asya Türk savaşçılığını ve bozkır savaş taktiklerini erken İslâm askerî gelenekleriyle meczeden, merkezden yönetime ve son derece süratli harekât kabiliyetine ve oynak muharebe stratejisine sahip, disiplinli ve azametli bir ordu"yla kapışmak üzere olduklarını bir türlü anlayamamışlardı; ve bu yanlış algı, bütün muharebe boyunca Bizanslıların aklını belki de en çok karıştıran şeylerden biriydi...