Michel De Montaigne

Bundan başka kitabı olmadığı gibi hayatının da bu kitaptan başka serüveni yoktur. "Ben kitabımı yaptığım kadar da kitabım beni yaptı." der.

Aslında içtenliğin ne olduğu da pek belli değildir. İnsan ne yaparsa yapsın kendini tam olduğu gibi anlatamaz. O kadarını kendi de bilemez.

Bir insanda bütün insanlığın sorunları bulunduğuna inandığı için kendini anlatırken, yalnız kendini düşünmüş olmuyordu.

Montaigne hep kendini anlatıyordu; ama kendini anlatırken insan düşüncesini yeni bir yola sokuyor, köhne inanışları, doğaya, akla aykırı alışkanlıkları, safsataları baltalıyor, dünya sevgisine, bilimsel düşünceye, gerçekçi edebiyata yol açıyordu.

Yeni düşünce, insan bilincinin insanı ve doğayı serbestçe tanımak çabası ise, Montaigne bu çabanın ilk büyük hamlesidir.

Vicdan, suçlu olduğumuzda içimize korku saldığı gibi, suçsuz olduğumuzda da bize rahatlık verir.