İşçilerin çoğu bir hafta işsiz yapamaz; bir ay işsiz geçinebileni pek az; bütün bir yıl işsiz yaşayabileni ise yok gibidir.
Okulda R. Malthus (1766-1834) Keynes'in "efektif talep" dediği kavramı "effectual demand" terimini kullanarak kabul etmemişti.
"Milletlerin Zenginliği" kitabı bu bireysel çıkarla ulusal çıkar arasındaki uyum anlayışını yansıtıyordu.
A.Smith'in "Milletlerin Zenginliği" kitabı da iktisat düşüncesi tarihinde bir başyapıttır, Karl Marx'ın "Kapital"i, J.
M. Keynes'in "Genel Teori"si gibi doruklarda yer alan yapıtlardan biridir.
Kendi ahlak felsefesi ilkelerine "Milletlerin Zenginliği" kitabında yer vermese ve doğa yasası anlayışı öncelik ve ağırlık taşıyor olsa da, Smith'in temelde bir ahlak felsefecisi olduğunu unutmamak gerekir.
Doğal özgürlük ilkesine göre insanlar kendi çıkarlarını izlemekte serbest olmalıdır.
Zaten çağdaşı D. Hume (1711-1776) dış ticaret fazlasının, para arzı genişlemesi yaratmasıyla ortaya çıkacak otomatik sürecin, bunu tersine çevirecek değişimler getireceğini göstermişti.
Merkantilistler için zenginlik kaynağı ihracatın ithalâtı aşmasında, yani dış ticaret fazlası vermede yatmaktaydı.
Diğer ilginç bir nokta, A. Smith'in Paris'te Fransız İhtilali'nin düşünsel hazırlayıcılarından biri olduğu kabul edilen Fizyokrat'lardan Dr. F. Quesnay ve J. Turgot ile karşılaşması ve iktisat öğretilerini tartışma olanağı bulması oldu.
Daha 16. yüzyılda J. Bodin paranın miktar teorisinin basit bir biçimini ortaya koyuyor, kilisenin "adil faiz" anlayışı dışında faiz uygulamaları devreye giriyordu.
Batı Avrupa'da; 15. yüzyıldan itibaren coğrafi keşifler ile sömürgecilik sayesinde altın ve gümüşün, yeni birçok bitkinin (tütün, domates, patetes gibi) Avrupa topraklarına akması, köle ve mal ticareti, finansın gelişimi ile birlikte yürüyen merkantilizm, feodal yapının yıkılmasında küçümsenmeyecek bir rol oynamıştı.
"Milletlerin Zenginliği" kitabının yayınlanmasıyla Amerikan kolonilerinde bağımsızlığın ilanının aynı tarihe rastlaması (1776) ilginçti.
....Londra gemicilik ve finans merkezi olarak Amsterdam'ın yerini ele geçiriyordu.
"İktisadi Düşünce Tarihi" üzerine günümüzde yazılmış bir kitabı elinize aldığınızda, günümüzün modasına uyarak en çok atıf alan iktisatçının kim olduğunu merak edebilirsiniz.
İsim dizinine baktığınızda A. Smith'in, bazen Keynes, arasıra da Karl Marx ile birlikte bu bağlamda rekor kırdığını görürsünüz.
Elinde bulunan stok , kendisini birkaç
gün veya birkaç hafta geçindirmeye
ancak yetip de artmayacak kadarsa ,
bir insanın bundan bir gelir elde etmeyi
düşündüğü pek olmaz .
Elindeki mevcudu elinden geldiğince
idareli tüketir;
tamamen tüketmeden önce de emeğiyle
onun yerini doldurabilecek bir şeyi
elde etmeye çalışır.
Bu durumda, geliri sadece emeğinden
elde edilmiş olur.
Bütün ülkelerde , emeğiyle geçinen
yoksulların çoğunun durumu ,
işte budur.
Sayfa 223 - 2.BaskıKitabı okudu
