Aliye Ögretmen'e...
Vurun Kahpeye yazarın ilk dönem romanlarından. 
Ateşten Gömlek'ten hemen sonra kaleme aldığı eserde Milli Mücadele dönemine idealist bir öğretmen ışığında bakarız. Ana karakterimiz Aliye Darülmuallimat"tan yani kız öğretmen okulundan mezun olduktan sonra Anadolu'da daha özele inersek Ege'de bir ilçeye kendi isteği ile atanır. Amacı eğitime aç çocuklara okuma öğretmek onları elindeki fenerle aydınlatmaktır. Ama maalesef bazı zorluklarla karşılaşır.
Kitapta yıllardır süregelen ilerici ögretmen-gerici din adamı ikilemi çok güzel özetlenmiştir. Kendi menfaatleri için ülkeyi Yunana teslim etmeyi dahi kabul edecek yobaz zihniyet, dini emellerine alet ederler. Yalnız 
Halide Edib Adıvar sorunun din degil, din kisvesi altında menfaatperest bu insanlar olduğunu çok güzel işler. Sayfa 58'de bunu şu şekilde özetler: "Bu kadar insancıl, bu kadar merhamet ve iyiliklerle dolu bir dinden nasıl oluyor da Hacı Fettah Efendi gibi azap ve işkenceciler çıkıyor?" Toplumdan dışlanan, onlara göre günahları yüzünden din ehli(!) tarafından bu alemde cezalandırılanlar için " Günahkar ümmeti için Allah'a yalvaran peygamberden daha mı iyi biliyorsunuz?" diye sorgular.
Kendini ilah sanıp gemisini rüzgara göre ceviren tayfanın dönemsel olmayıp bizim milletin daimi sorunu olduğunun bilincinde olmak üzücü.
Recm denilen hadisede sorgulanan kişi haklı/haksız olması farketmeksizin "Taşı en günahsız olanınız atsın" şiarıyla uymayan bir hadise olduğu açıktır. Ve maalesef ki toplu halde yapılan zulüm veya vahşet toplumumuzda bir ata sporudur.
Okuyun, okutun...
“Şimdiye kadar tâkip olunan tahsil ve terbiye usûllerinin milletimizin gerilemesinde mühim bir amil olduğu kanaatindeyim. Onun için millî terbiye programından bahsederken eski devrin boş inançlarından ve yaradılış vasfımızla hiç de ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, şarktan ve garptan gelebilen bütün tesirlerden tamamen uzak, millî karakterimiz ve tarihimizle uyumlu bir kültür kastediyorum. Çünkü millî dehamızın tam olarak gelişmesi ancak böyle bir kültürle temin olunabilir. Herhangi bir yabancı kültür şimdiye kadar tâkip olunan yabancı kültürlerin korkunç neticelerini tekrar ettirebilir.
“Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara bilhassa mevcudiyeti ile, hakkı ile, birliği ile ters düşen bütün yabancı unsurlarla mücadele lüzûmunun ve millî duyguya dayanan düşünceleri büyük bir olgunlukla her mukabil fikre karşı şiddetle ve fedakârlıkla müdafaa zorunluluğu telkin edilmelidir. Yeni neslin bütün manevî gücüne bu özellik ve kabiliyetin aşılanması mühimdir. Sürekli ve müthiş bir mücadele şeklinde ortaya çıkan milletlerin hayat felsefesi, bağımsız ve mutlu kalmak isteyen her millet için bu özelliği büyük bir şiddetle talep etmektedir.”
