AHBAR-I ASARA TAMİM –İ ENZAR
(1307-1890)
EDEBİ ESERLERE /ROMAN TARİHİNE GENEL BİR BAKIŞ
MUKADDİME
Ahmet mithat eserini neden yazdığını ön söz kısmında açıklar.
İlk gayesi. 19. Yyın ikinci yarısında 1870’ten başlayarak 33 roman ve 29 hikaye yazan Ahmet mithat yirmi yıllık roman tecrübesinden sonra 1890’da romanın batıda nasıl başlayıp ne şekilde
Hadîs-i şerîfte : " Olabilecek firsata yetiş. Yarını bekleme. Sana Yarınki olaydan kim tekeffül edebilir?" buyrulmaktadır. .
.
Hafsa binti Sîrin de gençlere : "Ey gençler cemaati! Gayret ve metanetle çalışın. Çünkü gayret ve metanetle çalışmak , gençlik vaktindedir. " diye seslenirdi. .
Başka bir hadîs-i şerîfte :" Kıyamet gününde en çok hesabda kalan, sıhhatli olduğu halde boş vakit geçirendir. " diğer bir hadîs-i şerîfte "Boş vakit ve sıhhat , birçok insanların onlarda aldandığı büyük nimetlerdir. " buyrulmaktadır. Binaenaleyh, on altı ile yirmi bir yaş arası, müdrike kuvvetinin çalışması ve hâfize kuvvetinin değerlendirilmesi zamanıdır. Mesela on altı - on yedi yaşlarında yarım saatte bir sayfa kitabı ezberleyen, yirmi iki - yirmi üç yaşlarında beş saate bir sayfayı ezberleyemez. Ender insan zabt ve ezberleme kabiliyetini otuza kadar muhafaza edebilir. .
.
Mutlu insan odur ki, henüz dünyada iken beden ve ruhu temizlenmiş, kemale erdirmiş, ruh ve bedenine, nefsine işaret olan "ben" kelimesinin manasını idrak ederek mecazi benliğini Allah'ın hakiki benliğinde yok eden insan. İşte hakiki insan bu insan.
... insan düşünmediği bir işi yapamaz da. Çünkü hareketler niyetlerin mahsulüdür. Binaenaleyh mümin bakmazsa ve ihtilat da olmazsa gayet rahatlıkla hayr işlemeye muvaffak olur ve aynı zamanda fenalıklardan da kolaylıkla sakınmış olur. Bu hikmete binaendir ki önce ayette zinadan evvel bakmak yasaklanmıştır.