Üzerimize ateş gibi kızmış halde geldiler. Savaştık. Onların iki kanadı bizim yarımızdan fazlaydı. Tanrı lütfettiği için onlar çok diye korkmadık, savaştık!
Günümüz aşiretlerinin ve söz meclislerinin Oğuzlara kadar dayandığını söyleyebiliriz. Ev kurma işinin büyük kısmı artık erkeğin omuzlarındadır. ‘’Yuvayı dişi kuş yapar’’ atasözü büyük ölçüde önemini kaybetmiştir. Başlık parası, yani ‘’kalın’’ diye adlandırılan ve erkek tarafının, kız tarafına nakit olarak ya da mal karşılığı ödeme yaptığı durum
Türk ulusu için son derece önemli ve değerli mesajlar içeren bir tarihi eser. O "üç tane taş" diyerek küçümsemeye çalıştıkları abideler, Türk milletinin milli benliğini kaybetmemesi, asimile olmaması gerektiğine dair öğütler içeriyor.
Orhun Yazıtları okunduğu zaman sanki 8. yüzyılda yazılmış bir metin değil de 19. ya da 20. yüzyılda yaşamış bir Türk milliyetçisinin kaleminden çıkmış bir metni okuyormuş hissine kapılmamak elde değil. Bu yazıtlar çağının oldukça ilerisinde bir anlayış ve zihinle yazılmış.
O dönemki milli şuur yani ulusal bilinç bizde olmaya devam etseydi şimdi çok daha ileri ve güçlü bir konumda olmamız kaçınılmaz olurdu.
Benim gibi Orhun Abidelerini merak edenlere tavsiye ederim. Abidelerde neler yazdığı ne olduğu açıkça anlatılmış. Her Türküm diyenin kitaplığında bulunmalı.
Mekânı cennet olsun, Muharrem Hocanın çevirisi ile de kaliteli bir eser olarak baş yapıt diyebiliriz..
Spoiler
Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini, töresini tutu vermiş, düzene soku vermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu sevk ederek dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbikılmış.
Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş.
Türk, Oğuz beyleri, milleti, işitin: Üstte gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini töreni kim bozabilecekti? Türk milleti, vaz geç, pişman ol!
"Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti. Görür gözüm görmez oldu, bilir aklım bilmez oldu. Kendim düşünceye daldım. Zamanı Tanrı yaşar. İnsanoğlu hep ölmek için türemiş."