Büyük miktarlarda zenginliğimizi oluşturmadan önce aklımızı yoğun zenginlik
arzusuyla mıknatıslamamız gerektiğini; para kazanma arzusu bizi onu elde
etmek için kesin bir plan hazırlamaya zorlayana dek “para bilinci” taşımamız
gerektiğini söylüyor olmalı.
"Birçoğu onun öldüğünü söylüyor! Evet, muhtemelen! Belli ki onu pek tanımıyorlar. Bu yalanı insanları kandırmak için ve sallantıdaki hükümetlerinde sahte bir huzur havası yaratmak için tekrar ediyorlar."
"Pekâlâ, Fransa ne istiyor?" diye soruyor. Çar, tecrübeli bir adam olan din adamına. Talleyrand uzun zamandır eski kralın geri gelmesini düşünmektedir, fakat Alexander'ın kimi tavsiye edeceğini sormayı uygun buluyor. Çar, biraz çekingen bir üslupla Bernadotte'un adından söz ediyor. Talleyrand güler: "Fransa artık asker istemiyor. Eğer isteseydik şu anda başta olanı, dünyadaki en iyi askeri orada tutardık. Onun yerine geçebilecek hiçbir başka asker, kendisini izleyecek yüz adam bulamaz." Talleyrand bunu fethedene söylüyor, açık seçik kelimelerle Çar'a söylüyor; Fontainebleu'daki yenilmiş imparator böyle bir durumda, bu dudaklardan, bundan daha büyük bir övgü duymayı beklemezdi.
Lev Tolstoy ise tam tersini iddia ediyor. Hayatı yaratan, olayları yönlendiren, onlara kendi karakterlerini, kendi renklerini verenin Napoleon gibi büyük insanların değil, kitleler olduğunu söylüyor.
Sayfa 7 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Aptalca bir şey sordum: "O zaman neden benimle evlendin?"
Cevabı ürkütücüydü: "Seninle evlenirken kendim hakkında hemen hemen her şeyi biliyordum. Buna karşılık senin hakkında çok az şey biliyordum. Seninle evlendim, çünkü beni bu kadar seveceğini bilmiyordum."
"Bu bir suç mu?" diye sordum. "Seni çok sevmek bu kadar büyük bir suç mu?"
Güldü. Karanlıkta durmuş, sigara içiyor ve sessizce gülüyordu. Fakat bu hüzünlü bir gülüştü; kesinlikle alaycı ya da kibirli değildi. "Suçtan daha kötü" dedi, "Bu bir hata". Ardından samimi bir tavırla ekledi: "Bu cevabı ben uydurmadım. Bunu Talleyrand, Napoleon'un Enghien Dükü'nü idam ettirdiğini öğrendiğinde söylüyor. Muhtemelen bildiğin, beylik bir sözdür."