Kars Kalesi Puşkin’de öyle güçlü bir izlenim yaratmıştır ki ulaşılmaz, erişilmez olanın simgesi haline gelmiştir. Şair evleneceği kadın olan Natalya Gonçarova’yı da bu bakımdan Kars’a benzetmiştir, çünkü Natalya’nın annesi bu evliliğe uzun süre olumlu bakmamıştır. Şair müstakbel kaynanasının sertliğinden yılmış, alaycı bir karikatürünü çizmiş ve adını da “Kars’ın anası”(Maminka Karsa) koymuştur. Ayrıca Natalya’yı çizdiği eskizlerinden birinde de “Vay benim başıma! Kars, Kars!”diye yazmıştır.
Candan Badem