Xorto! Armanca te rizgarî ye. Rizgariya welat û miletekî ye. Navê armanca te Kurd e, Kurdanî ye, Kurdistan e.
Gundê Çêlek û Cehennem
Şeyhmus Kürtlerle beraber Suriye'ye giderek orada iki yeni köy kurar. Köylere "Çêlek" (İnek) ve "Cehennem" adlarını koyar. Bu konuda Celadet Ali Bedirhan şöyle yazar: "Seyda Cegerxwîn, Cehennem köyü için derdi ki 'Gerçekten öyle değil mi? Bağımsız hareket edemeyen bir halkın yaşadığı yer cehennem değil midir?'" Cehennem içinde şairin de dediği gibi farklı bir dünya vardı:
Aramızda ne ağa ne de kral gezerdi,
Elo, çelo, kep delik hepsi bana benzerdi.
Di nav meda ne mabûn ne axa û ne kêxwe,
Elo, Çelo, kum bi qul, min tev kirin wekî xwe.
Sayfa 18
Celadet Alî Bedir-Xan
Xorto wilo bixebite: An bi xwe çêke, an arîkariya ewan bike ko çêdikin, ava dikin... Di dinyayê de tu tişt nîne ko tekûz bit. Di her tiştî de, nemaze di karên nû destpêkirî de, pirîcar, kêmanî hene. Heke te kêmanî dîtin, hema dirêjî wan meke. Lê bixebite ko tu bikevî nav wan, arîkariya daniyan bikî û wan kêmaniyan biedilînî. Hilweşandina stûnekê hêsanî ye. Huner di rastkirina stûna xwêl de ye.
Sayfa 104
Daxwazname • Mela Ehmedê Namî
Min dî ronîkî hilbûbû ji Damas
Şefeq dabû cizîrê û erdê Qefqas
Li ber Birca Belek lêpirsiyar bûm
Mi gotî wan ku pênc herfê Hawar bûn
Nedî Namî li nav kurdan yekî Mîr
Ji bo çapa Hawarê çêbikî zîr
Silavên gewheranî le`ele û dur
Ji ber kurdên Cizîrê hedye rêkir
Tû xweş hatî Hawarê ser serê min
Te sotî can û cergê dijminê min
Recûkar im Ji mîrê xwe Celadet
Wetenperwer xwedanê text û dewlet
Tû roznamakî Kyrdî bo me çêkî
Serê salê bi herfên nû ve rêkî
Bese Namî, xeberdana ko pir bê
Wekî dur bê, ewê he bê qedir bê
Tilşeîr. 1932
Ev helbest di Kovara Hawarê de hatibû weşandin. Sal, 1, hej,9, în, 30 êlûnê, sal,1932, Şam.Kitabı okudu
Erê Esmerê !
Sal buhirî
Sê sed û şêst û şeş roj
Zîvirîn
Hêjî sawêrên te
Li ber çav in
Evîna te
Li ser dile
Mem u Zin
Sernameyê name, namê Ellah
Bê namê wî natemam e wellah
Ey metle`ê husnê `işqibazî
Mehbûbê heqîqî û mecazî
Namê te ye lewhê nameya `işq
ismê te ye neqşê xameya `işq
Hûn ê niha bipirsin ka Mîr Celadet Bedirxan kî ye? Mîr Celadet heye û birayê wî yê biçûk Mîr Kamîran heye. Her du jî du mêrên qenc, zilamên xurt û têgihîşti, merivên pak û dilovan in. Ew ji mala Ezizan, ji malbata mîrên Cizîra Botan in. Ew kurên Emîn Alî Begê Bedirxanî û neviyên mîrê dawîn ê Cizîra Botan, Mîr Bedirxan in. Herweki bav û kalên xwe, dilê wan jî bi miletperwerî û welatevîniya kurdî hildavê. Wan dane ser şopa bav û kalên xwe û ew li pey heq û hiqûqên kurdan in. Li milekî ew di nav tevgera siyasi de ne û li milekî ji ew bi kar û xebata ziman û edebiyata kurdî rabûne.
Sayfa 11Kitabı okudu
Strana Mirin Ê
Piyana jiyana min hêj tejî û dagirtî şikiya
Emr û hestiyên min pê keserên giran heliya.
Hêstir û girîn, ax û zarîn,
Ji derdê mirinê re ne tu derman in.
Siha mirinê bi ser serê min de tê;
Saeta min a dawîn lêdide;
Mirininê li nêzîkî min kiriye;
Xuya ye; ez ê bibim mêvanê ax û qebrê
Ma ez çi bikim?
Tiştek li destê min nemaye
An girîn, an stran û
Bilûra Min
bilûra min a şîrîn
tu di sariya sibehê
û hingûra êvarê de
hevalê bêhevalan,
destbirayê şivan û dilketiyan î.
dengê te
hêstirên dilên xemgîran,
silava ji hev-veqetiyan,
(Bi nasnavê Seydayê Gerok di kovara Hawarê de nivîsiye.)
Alê Kurdan
Alê kurdan di nav rok
Çi bedew û biheybet
Bi çar reng î, rengên te
Çi delal û çi xweşkok
Xêzek kesk û xêzek sor
Nav spî û nîvek zer
Keskesor e, bi roj e
Ev li jêr û ew li jor
Semyana keç û lawan
Rûmeta jin û mêran
Neyarên te pir jî bin
Tu dê bidî bera wan
Ko çirisî roja te
Dê belav bin mij û dû
Rabe ser xwe ser bilind
Nîzing bûye rûja te
Gelejmariya serenavan
Gelejmariya serenavan: Ji ber ko serenav xweserî tiştekî, mirovekî an heywanekî ne, û pê bi tenê ew bi nav dibin, di rastiyê de serenav tu caran nabin gelejmar. Lê bi mecazî û ji bo misalê bi gelejmarî têne gotin.
Herwekî: Ez ji te re melayên Cizîrî, Ehmedên Xanî û Feqiyên Teyran ji kû peyda bikim. Tu di beyabanên bêdar û belg de li Bîngolan digerî.
Sayfa 36
Celadet Alî Bedirxan - Alê Kurdan
Alê kurdan di nav rok
Çi bedew û biheybet
Bi çar reng î, rengên te
Çi delal û çi xweşkok
Xêzek kesk û xêzek sor
Nav spî û nîvek zer
Keskesor e, bi roj e
Ev li jêr û ew li jor
Semyana keç û lawan
Rûmeta jin û mêran
Neyarên te pir jî bin
Tu dê bidî bera wan
Ko çirisî roja te
Dê belav bin mij û dû
Rabe ser xwe ser bilind
Nîzing bûye rûja te
Şêx Evdirrehmanê Garisî Çû Rehmetê
Min kefenê te kir: Sor, sipî û kesk û zer, ala te, û min tu veşartî nav rûpelên Hawarê û li serê wî kêla te daçikand.
Sayfa 22 - avestaKitabı okudu
