“Yeni nedir?”, ilginç ve sonsuza dek uzanan bir soru, fakat üzerine gidilirse ortaya çıkan, boş şeylerin ve modanın sonsuz şaklabanlığı, yarın dibe çökecek bir çamurdur. Bunun yerine “En iyi nedir?” sorusuyla uğraşmayı yeğlerim ki bu soru enine değil de derinlemesine hareket ettirir insanı..
Ve nedir iyi, Phaedrus,
ve nedir iyi olmayan -
Bunu söyleyecek birine ihtiyacımız var
mı?
Sayfa 19 - AYRINTIKitabı okudu
Nedir Sutra’lar?
Sutra, Sanskrit dilinde "kılavuz ip” anlamına gelir. Buda’nın konuşmalarını içerdiği için birçok budacı okulda okunur. Konuşmaların Buda’nın ölümünden ancak 300 yıl sonra kaleme alınması ve pek çok farklı görüş ve yorumun katılması nedeniyle metinlerde birçok fark vardır. Ama budacılar arasında metinlerin doğruluğu konusunda hiçbir anlaşmazlık yoktur. Tersine, Budizm, kendi gerçeğine mutlak gözüyle bakmayan yegane ruhsal okuldur. Zen, söylediğimiz gibi, Çin Budacılığının bütün yazı ve teorilere tepkisi olarak ortaya çıkmıştır. Uzun zaman boyunca Zen tapınaklarında sutra'lara pek rağbet edilmemiş -hatta ünlü bir Çin Zen ustası olan Huineng’in, bir seferinde onları yırttığı bile anlatılır-, ancak sutra'lar yine de Zen öğreniminin bir parçası olmuştur. Böylece, Zen ve Budizm arasında kimi zaman çok incelen bir bağ kalmıştır.
Dördüncü Bölüm - 29
“İyi nedir? Biz onu nasıl tanımlarız? Farklı insanlar onu farklı tanımladıklarına göre bir İyi’nin var olduğunu nasıl bileceğiz? Kimileri iyinin mutlulukta olduğunu söylüyor, ama mutluluğun ne olduğunu nasıl bileceğiz? Ve mutluluk nasıl tanımlanabilir? Mutluluk ve iyi, nesnel terimler değildir. Bunlardan bilimsel olarak söz edemeyiz. Ve bunlar nesnel olmadığından yalnızca kafamızdalar. Öyleyse mutlu olmak istiyorsan kafanı değiştir yeter. Ha ha ha.”
Aristocu etik, Aristocu tanımlar, Aristocu mantık, Aristocu biçimler, Aristocu tözler, Aristocu retorik, Aristocu kahkaha... ha ha ha.
Sayfa 392 - AyrıntıKitabı okudu
‘Yüzde doksan isabetli atıştansa sessizlik bin kat yeğdir.’
Zen düşüncesi başından beri sözcüklerin hakikati dillendirmeye yetmeyecek kadar sınırlı araçlar olduğunu vurgulamış, hakikatin sessiz-sözcüksüz aktarımında iki önemli pratiğe başvurmuştur:
benliğin sessizce gözlenmesiyle zihnin düalist sınırlarının aşılmasına, her şeyin olduğu gibi, öylecelikle görülebileceği bir
kavrayışa ulaşmayı hedefleyen sessizce oturma pratiği, zazen ve gene zihnin düalist sınırlarının ve dilin hakikati ifade etmedeki yetersizliğinin üstesinden gelmek için kurgulanmış, ilk bakışta akıldışı (irrasyonel) ve absürt gibi görünen paradoksal dil oyunlarının üzerinde çalışarak tüm biçimlerin ve sınırlamaların ardında yatan biçimsiz ve sınırsız öyleceliğin akıl-üstü (sürrasyonel) bir biçimde kavranması pratiği, koan. Zazen, sessizlikten sessizliğe giden bir yol olarak tanımlanabilirse en meşhur örneklerinden biri “Bir elin sesi nedir?” sorusu olan koanlar için de seslerden sessizliğe giden yol diyebiliriz pekâlâ.
