(1) Nerde yanlış yaptım? olmalı bence adı. Çok güzel bir hikaye

Çocuk bir kızı sever; şöyle bir tutulu-verme değildir bu; ikisi de birbirlerine karşı derin, insanca bir bağlılık duymaktadırlar; ama kızın ailesi oğlanınkine göre daha aşağı sınıftandır. Oğlanın anne-babası nişanlanmalarını istemez; oğlanı kandırmaya çalışırlar; oğlan ayak direyince resmi nişanı dönüşüne ertelemek koşuluyla altı aylığına onu Avrupa'ya göndermeyi önerirler; delikanlı öneriyi kabul eder. Bilinçüstünde bu yolculuğun kendisine çok iyi geleceğine —ve elbette dönüşünde sevgilisine karşı duygularında hiçbir değişiklik olmayacağına— inanmaktadır. Ama öyle olmaz. Pek çok kızla tanışır, çok beğenilir, benlik duygusunu doyurur; sonunda sevgisi ve evlenme kararı zayıfladıkça zayıflar. Dönüşünden önce kıza nişanı bozduğunu bildiren bir mektup yazar. Delikanlının kararı ne zaman verilmiştir? Onun sandığı gibi son mektubu yazdığı gün değil, anne-babasının Avrupa'ya gönderme önerilerini kabul ettiği gün. Bilinçüstünde olmasa da bu rüşveti kabul etmekle kendisini sattığını sezmiştir —ve karşılık olarak söz verdiği şeyi yerine getirmesi, kızdan ayrılması gerekmiştir. Ayrılmasının nedeni Avrupa'da yaptıkları değildir; sözünü tutmak için içinden geçtiği mekanizmadır.

Sevginin ve Şiddetin Kaynağı Erich Fromm