mütemâdiyen ehl-i remz-i hikmet-i kâinâtı ve âyine-i mahlûkatı temâşâ ve tefekkür hâlinde oluşun neticesi, niyâzî-i mısrî halvetî'nin tasvir ettiği zeyldeki hakîkattir:
"âdetim budur ezelden günde bir şân olurum
dirilip gâh cem' olup gâhi perişan olurum"
İbret, güzel sözü dinlemekte değildir; aksine onu dinleyip meyvesini güzel bir şekilde ortaya çıkarmaktadır. Baktığın şeylere bakmakla hayır bulmazsın; aksine bakmanın, fiillerini hayra döndürmesiyle buna erişebilirsin.
Sayfa 88
Zât-ı Hakk’da mahrem-i irfân olan anlar bizi,
İlm-i sırda bahr-ı bî-pâyân olan anlar bizi.
Derman arardım derdime, derdim bana derman imiş. (Niyazi-i Mısri)
"Belki onun Allah'la olan muamelesi tamdır fakat onun kusuru benim bakış açıma göredir."
Sayfa 80
"Başta devlet, dilde himmet, elde fırsat var iken
Tut elinden düşmüşlerin, sana saadet yâr iken
Kimseye bâki değildir mülk-ü devlet, sim ü zer
Bir harâb olmuş gönlü tamir etmektir hüner"
Niyâzi-i Mısrî
Savm u salât u hac ile sanma biter zâhid işin İnsân-ı kâmil olmaya lâzım olan irfân imiş
Niyâzî-i Mısrî
Ey görünüşte çok dindar olup, irfanı olmayan kimse! Oruç, namaz ve hac gibi ibadetleri ifa etmekle işinin bittiğini sakın zannetme. Kâmil bir insan olmak için, bu ibadetlere ilâve olarak, Allah 'ın gizli sırlarına ve eşyanın hakikatine vâkıf olma ilmi olan irfan da gereklidir.
Sayfa 113Kitabı okuyor
"Sağ u solum gözler idim dost yüzünü görsem deyü
Ben taşrada arar idim ol cân içinde cân imiş"
Niyazî-i Mısrî
Dostun yüzünü görmek için sağa sola bakıp duruyordum. Ben onu dışarıda arıyordum, oysa o canımın içinde can imiş.
İşit Niyazi'nin sözün bir nesne örtmez Hak yüzün
Hak'dan ayân bir nesne yok gözsüzlere pinhân imiş
Niyazi-i Mısri
Niyazi'nin sözünü işit. Herhangi bir nesne Hakk'ın yüzünü, tecellisini örtemez, engelleyemez. Çünkü Hak'tan daha aşikâr hiçbir şey yok. Hak, sadece gönül gözüyle bakıp idrak edemeyenler için gizlidir.
Bir Yolcu
Ey garib bülbül diyârın kândedir
Bir haber ver gülizârın kândedir
Sen bu ilde kimseye yâr olmadın
Var senin elbette yârin kândedir
|Niyâzî-i Mısrî°
"Gönül duymazsa vicdân ile Allah'ı hakikatçe
Mücerred dildeki ilmi veya irfânı neylerler"
diyor Niyâzî-i Mısrî. Dili güzel, sözü güzel insanlardan olmalıyız ama sadece dilde ve sözde kalmamalıyız. Hakikatin insanda tecelli etmesi, o insanı hâl sahibi yapar.
Sayfa 58Kitabı okuyor
Cân bu ilden göçmeden cânânı bulmazsa ne güç!
Niyâzî-i Mısrî
Sayfa 169Kitabı okudu
tasarruf sahibi olduğun her şey de yoldadır,sende konaklayıp gidecektir.
Bilmelisin ki her neye ibret gözüyle bakarsan onun yaratılış maksadını talep etmek için yola çıkmış olduğunu görürsün. Kendini ve başkalarını da onların birer menzili olarak görürsün. Eğer o menzilde fenaya ererse o menzil, onun yaratılışı olur. Fakat vardığı menzilde (kalmayıp), yolculuğuna devam ederse o menzil başkası içindir.
Sayfa 75
bilinmiyor çünkü sûret ilminden değil
Kişi bilmediğine düşmandır.
Nice ilim cevheri vardır ki onu dile getirsem
Bana "Puta tapanlardansın." denilir.
Allah'a yemin olsun ki, Müminler kanımı helal görür.
Yaptıkları en kötü şeyi kendilerine güzel görünür.
(İhyâu ulûmi'd-din/ Zeynelâbidîn)
Sayfa 72