Ödül, başarıyı ve mutluluğu nasıl etkiler?
Size Türkiye'de bir kurum tarif etsem, bu kurumun hangisi olduğunu söyleyebilir misiniz? İnsanların dört duvar içerisinde tutulduğu, geniş bir avlusu olan, belirli saatlerde insanların avluya çıkmasına izin verilen, kapısında güvenlik görevlileri olan, imza atarak içeriye girdiğiniz, müdür tarafından yönetilen, koridorlarında nöbet tutulan, her gün yoklama yapılan, katı kuralları olan, kural ihlallerinin disiplin suçuyla cezalandırıldığı, müfettişler tarafından denetlenen, insanların sınıflandırıldığı, sorgulama hakkınızın kısıtlı olduğu, kamerayla gözetlenen, arada sırada firarların olduğu ve çıkarken çok mutlu olunan kurum hangisidir?
Görüldüğü üzere, okullar ve hapishaneler çok benziyor. Bu koşullarda çocuklar da isteklerini (iç motivasyon) kaybediyor; biz de onları motive etmek için dış motivasyon kaynakları kullanıyoruz. Peki, iç motivasyon dış motivasyondan nasıl ayrışır? Ödül, motivasyonu nasıl etkiler? Dış motivasyon ile mutluluk ve başarı arasında nasıl bir ilişki vardır?
Sayfa 49Kitabı okudu
Kısacası ödül, denetleme, hedef verme gibi mekanizmalar kişiye o işi yaptırır ama yapan kişiyi kontrol ettiği için, o işi yapma şevkini (iç motivasyonunu) öldürür. O işi değersizleştirir. Onun için ödülle iş yaptırılmamalıdır. Acaba çocuğun iç motivasyonu ölürse ne olur? Bu çocuğa nasıl zarar verir? Çocuğun başarısını ve mutluluğunu etkiler mi?
Kısacası ödül, denetleme, hedef verme gibi mekanizmalar kişiye o işi yaptırır ama yapan kişiyi kontrol ettiği için, o işi yapma şevkini (iç motivasyonunu) öldürür. O işi değersizleştirir. Onun için ödülle iş yaptırılmamalıdır. Acaba çocuğun iç motivasyonu ölürse ne olur? Bu çocuğa nasıl zarar verir? Çocuğun başarısını ve mutluluğunu etkiler mi?
Sayfa 47 - Doğan KitapKitabı okudu
Ödül iç motivasyonu nasıl etkiler?
Kendilerini bilime adamış ve iç motivasyonları çok yüksek olan bilim insanlarının bile, Nobel aldıktan sonra ortalamadan daha az araştırma yapmaya başladığını görüyor. Hatta DNA nın yapısını bulan prof. Watson, Nobel ödülü aldıktan sonra çok az bilimsel araştırma yaptığını söylüyor.
Ödül iç motivasyonu nasıl etkiler?
“Prof. Harriet Zuckerman, Nobel ödülü kazanmış elli bilim insanını inceliyor ve çok şaşırtıcı bir sonuçla karşılaşıyor. Kendilerini bilime adamış ve iç motivasyonları çok yüksek olan bilim insanlarının bile, Nobel aldıktan sonra ortalamadan az araştırma yapmaya başladığını görüyoruz...İç motivasyonu en yüksek olan bilim insanları bile, ödülden sonra araştırmaya daha az ilgi duyuyor.”
Sayfa 29Kitabı okudu
Ödül iç motivasyonu nasıl etkiler ?
...Hatta DNA'nın yapısını bulan Prof. Watson, Nobel ödülü aldıktan sonra çok az bilimsel araştırma yaptığını söylüyor. İnanabiliyor musunuz ? İç motivasyonu en yüksek olan bilim insanları bile, ödülden sonra araştırmaya daha az ilgi duyuyor.
Sayfa 29 - Doğan
Ödül iç motivasyonu nasıl etkiler?
Kısacası, insanlara sevdikleri şeyleri ya da sorumluluklarını yapmaları için dışarıdan ödül vermeye gerek yoktur. Ödül verilirse, kişi bilişsel çelişki yaşar, o iş kendi içinde değerli değildir algısı oluşur. Bundan dolayı da o işten soğur ve ilgisi azalır.
Sayfa 37
Ödül İç Motivasyonu Nasıl Etkiler
Bunun temelinde ünlü psikolog Leon Festinger tarafından geliştirilen "bilişsel çelişki kuramı" yatıyor. Bir kişi kendisi ile ilgili bir tutum geliştirdiği an, o tutumla tutarlı davranışlar sergiler. "Tutum" ile "davranış" örtüşmezse, kişi bilişsel çelişki yaşar. Bir kişi, "Ben cesurum" derse ama cesur davranmazsa, o zaman bilişsel çelişki başlar, endişe kaçınılmaz olur. Kişi de bu çelişkiyi çözmek için tutumunu ya da davranışını değiştirmek zorunda kalır.
Sayfa 33
Ödül iç motivasyonu nasıl etkiler?
"Ödülün kendisi sürdürülebilir bir motivasyon kaynağı yaratmadığı gibi, halihazırda var olan iç motivasyonu da öldürür. Çocuk severek yaptığı işi, ödül aldıktan sonra daha az seviyor, hatta o işe karşı olumsuz tutum geliştiriyor.."
Sayfa 29