Bana diyorlar ki: ''Bir cehennem olacaktır ve hatta vardır.'' Olmaz. Gönlüm buna inanmaz. Eğer aşıklar ve mestler için bir cehennem olsaydı; cennet, avuçlarımın içi gibi bomboş kalırdı.
Var mı dünyada günah işlemeyen, söyle;
Yaşanır mı hiç günah işlemeden, söyle;
Bana kötü deyip kötülük edeceksen,
Yüce Tanrı, ne farkın kalır benden, söyle .
Ömer Hayyam
I
Kimi zaman, ağır ve iç karartıcı bir günün ardından inen Semerkant akşamında, işsiz güçsüz takımı baharat çarşısının yakınındaki çifte meyhane çıkmazında volta atmaya gelirdi. Amaçları güzel kokulu Soğd şarabının tadına bakmak değil, geleni gideni kollayıp çakırkeyif olmuş bir içkiciyi yakaladıklarında tepesine çullanmaktı. Kurban, toz toprağın içinde sürüklenir, yemediği küfür kalmaz ve baştan çıkarıcı şarabın yüzündeki yalazlanmasını sonsuza dek hatırlatacak cehennem ateşlerinde yanması için beddualar edilirdi.
Rubaiyat yazması, 1072′nin yaz aylarında yaşanan böyle bir olayın sonucunda doğacaktı. O sırada Ömer Hayyam yirmi dört yaşındaydı, Semerkant’a geleli çok olmamıştı.
Geçmiş oIan dünden hiç yad etme, yarın da geImemişken feryad etme, düşünme geIeceği de geçmişi de, şimdi şen oI da yaşamı berbad etme. Eğer her şeyini kaybetmişsen ve cebinde bir ekmek aIacak kadar paran kaImışsa, git kendine bir demet menekşe aI ve ruhunu besIe. Bence bu çok anIamIıdır ve kişinin önceIikIe ruhunu besIemesi Iazım. Kendini satmayan
EN SEVDİKLERİMDEN SEÇMELER
Var mı dünyada günah işlemeyen söyle:
Yaşanır mı hiç günah işlemeden söyle;
Bana kötü deyip kötülük edeceksen,
Yüce Tanrı, ne farkın kalır benden, söyle
Beni özene bezene yaratan kim? Sen!
Dünya padişahın, kayserin, hakanın olsun;
Cehennem kötünün, cennet iyinin olsun;
Tespih meleklerin, temizlik Rıdvan'ın;
Sevgili bizim olsun, canı canımız olsun.
Cenneti ve cehennemi arıyordum, dünyanın ve sonsuzluğun ötesinde,.görkemli bir ses yankılandı göklerde;
- Ne arıyorsun?
- Cennet de sendedir, cehennem de !.
Dünya dediğin bir bakışımızdır bizim;
Ceyhun nehri kanlı göz yaşımızdır bizim;
Cehennem, boşuna dert çektiğimiz günler,
Cennetse gün ettiğimiz günlerdir bizim.
Sen durmadan mescitten, ve kiliseden bahset.
Kar nedir ? Zarar nedir ? Nedir cehennem, cennet ?
Leyh-i Mahfuz'u görsen yine akıllanmazsın.
Olacak olmayacak,her şeyi yazmış Hazret.