Seneca (İ.Ö.4. - İ.S.65.) - Kordoba’da doğan Seneca, Roma’da, bir Pythagorasçı ve bir Stoalı hocadan öğrenim gördü. Belli bir süre avukatlık mesleğini sürdürdü ama çabucak edebiyat adamı ve saray muhasibi olarak yaşamaya başladı. Seneca’nın gerçekten filozof ünvanım hak edip etmediği sorulabilir. Yapıtı ve yaşamı, bu soruyu olumsuz yanıtlamaya yol açıyor. Felsefi yapıtı, incelemeleri içerir: Tanrısal Öngörü, Öfke Üzerine, Mutluluk Üzerine, Yaşamın Kısalığı Üzerine, Bağışlayıcıhk Üzerine, İyilikler, Lucilius’a Mektuplar ve Doğal Sorular üzerine yedi kitap. Bu yapıtlar fazla bir özgünlük göstermez, ılımlılık ve sakınımlılık öğütleri, tutkuların tehlikeleri ve erdemin zorunluluğuna ilişkin yazınsal değerlendirmelerle kaynaşır; Seneca’nm, hoşgörülü, yavan ve ödün vermeye hep hazır bir Stoalı olmayı sürdürdüğünü belirtmek gerek. Seneca, psikolojik bir portre yaparken ya da insanca çılgınlığı çizerken bir yazar olarak eşsizdir; ama bir insan olarak kendisi yapıtından daha tedirgin edicidir.
Sayfa 23 - Birinci Kısım - Stoa Okulu, İmparatorluk Döneminde StoaKitabı okuyor
Erdem tehlikeye açtır, neye göğüs gereceğinden çok neyi hedeflediğini düşünür; çünkü zaten göğüs gereceği olay kazanacağı onurun bir parçasıdır. Savaşcı insanlar yaralarıyla gurur duyar, daha iyi bir kader için akıttığı kanı neşeyle sergiler; savaş meydanından yara almadan dönenler iyi dövüşmüş olabilir, ama yaralı olarak dönen daha fazla itibar kazanır.
Sayfa 53 - L. ANNAEUS SENECA DİYALOGLAR, 1. KİTAP | Tanrısal Öngörü Olduğu Halde, Neden İyi İnsanların Başına Birtakım Felaketler Gelir?, Tanrısal ÖngörüKitabı okudu
Yara almamış bir talih hiçbir darbeye karşı koyamaz. Ama yaşadığı sıkıntılarla sürekli savaşım halinde olan kişinin derisi aldığı yaralarla kabuk bağlar, hiçbir kötülüğe yenilmez; düşse bile, dizlerinin üstünde dövüşür. lyi insanlara karşı yüreği sevgi dolu olan ve onların çok iyi, hatta mükemmel olmalarını isteyen tanrının, onlara mücadele edecekleri bir yazgı bahşetmesine şaşırır mısın? lnan ki ben hiç şaşırmam, tanrılar zaman zaman cesur insanların bir felaketle güreş tuttuklarını seyretmek isteyebilir.
Sayfa 37 - L. ANNAEUS SENECA DİYALOGLAR, 1. KİTAP | Tanrısal Öngörü Olduğu Halde, Neden İyi İnsanların Başına Birtakım Felaketler Gelir?, Tanrısal ÖngörüKitabı okudu
Cesaret, rakibi olmazsa gevşeyip eğilir; ne kadar büyük ve ne kadar kudretli olduğu, dayanabildiği şeyi bize sergilediğinde anlaşılır. Bil ki, iyi insanlar da aynı şekilde davranmak zorundadır; zorluklardan ve güçlüklerden korkup kaçmamalı, alınyazısından şikayet etmemelidir; ne olursa olsun iyi yönünden bakmalı ve iyiye döndürmelidir. Neye katlandığın değil, nasıl katlandığın önemlidir.
Sayfa 35 - L. ANNAEUS SENECA DİYALOGLAR, 1. KİTAP | Tanrısal Öngörü Olduğu Halde, Neden İyi İnsanların Başına Birtakım Felaketler Gelir?, Tanrısal ÖngörüKitabı okudu
Dostluk mu diyorum? Hayır, daha çok bir akrabalık ve benzerlik demeliyim, çünkü iyi insan tanrının öğrencisi, taklitçisi ve onun hakiki oğlu olduğu için, tanrıdan sadece zaman bakımından farklıdır; bu yüzden erdemlerin haşin tahsildarı olan o muhteşem baba, tıpkı sert babalar gibi, iyi insana diğerlerinden daha katı bir eğitim verir. O halde tanrılar tarafından kabul gören iyi insanların sıkıntı çektiğine, ter akıttığına, sarp yokuşlara tırmandığına, buna karşın kötülerin gülüp eğlendiğine, zevkler içinde yüzdüğüne tanık olduğunda, oğullarımızın edebinden, köle çocuklarınsa haddini bilmezliklerinden zevk aldığımızı ya da oğullarımızı acımasız bir eğitimle denetim altına alırken köle çocukların küstahlıklarını beslediğimizi bir düşün. lşte aynısı tanrı için de geçerlidir. Tanrı iyi insanı keyif içinde yaşatmaz; onu sınar, sertleştirir, kendisi için hazırlar.
Sayfa 33 - L. ANNAEUS SENECA DİYALOGLAR, 1. KİTAP | Tanrısal Öngörü Olduğu Halde, Neden İyi İnsanların Başına Birtakım Felaketler Gelir?, Tanrısal ÖngörüKitabı okudu
İyi de para olmadan yetenek ve öngörü ne işe yarar? Cemiyetin geleneksel yapısı çatırdamaya başladığında tefeci, bankacı çok daha tehlikeli ve kudretli hale gelir.
