Milli Mücadelenin 100. Yılı
İlber Ortaylı 19 Mayıs 2019 Hürriyet gazetesi köşe yazısı
hurriyet.com.tr/yazarlar/ilber-...
Küçük Asya Seferi’nin komutanlığını reddeden Yunan general İoannis Metaksas, “Yok oldu zannettiğiniz ordularını Türkler yine toparlar ve bir sabah aniden karşınıza
Jön Türkler, Vahideddin, Anglofil ve İngiliz Muhipleri
Osmanlı Devleti'nin Dünya Savaşı'na çekilmesi Genç(Jön) Türkler'in tamamıyla iflas etmeleri demekti. Mütarekeden sonra, 4 Kasım 1918 günü İstanbul’da İttihat ve Terakki Partisi’nin olağanüstü toplanan kongresinde Talat Paşa açıkça hükümetin bütün hatalarını tenkit ederek, “Enver’in Türkiye’yi bir dünya savaşına sürüklediğini” “kaydediyor, “Bizim
Cemal bey , Selanik'te sık sık Osmanlı Hürriyet cemiyeti'nin Heyet-i Âliye üyeleri tarafından gerçekleştirilen toplantılara katılıyordu. Söz konusu toplantılar bazen Cemal Bey'in Yalılar'daki evinde,bazen Enver Bey'in babasının evinde , bazen de İsmail Canbolat'ın evinde yapılıyordu. Bu toplantılarda meşrutiyet idaresinin yeniden tesis edilmesi için ne gibi tedbirler alınması gerektiği konuşuluyor,çoğunlukla da ihtilâl yapılması yönünde kararlar alınıyordu. Yoğun çalışmalar II.Meşrutiyet ' in ilanına kadar devam etmiştir. Bu arada Selanik'te Cemal Bey'in şöhreti gittikçe yayılmakta ve onun için Büyükadam denilmeye başlanmıştı. Öyleki Selanik'teki bütün subaylar,Cemal Bey'i kendilerine örnek alıyor ve onun gibi olmak istiyorlardı.
Sayfa 31Kitabı okudu
1906 yılının ortalarında İsmail Canbolat ın Selanik'teki evinde başlayan arkadaş toplantıları, birkaç ay sonra semeresini vermeye başlamıştır. Tarık Zafer Tunaya'nın asıl İttihat ve Terakki cemiyeti olarak adlandırdığı Osmanlı Hürriyet cemiyeti , 5 Eylül 1906'da Selanik'te,Tahir, Naki,Edip Servet,Kazım Nami Duru, Ömer Naci, İsmail Canbolat , Hakkı Baha , Talat,Rahmi ve Mithat Şükrü beyler tarafından kurulmuştur. Kurucuların yedisi asker üçü de sivil üyeler idi. Cemiyet'in kurulması fikri ,Talat bey tarafından ortaya atılmıştır. Kurucu üyelere, yaş sırasına göre 1 ile 10 arası numara verilmiş, 10. numaradan sonra cemiyetin üye sayısını çok göstermek amacıyla 100 sıra atlanarak 111'e geçilmiştir. Cemiyet'e üye olacakların Müslüman,cesur ve karakterli kişiler olması ön şart kabul edilmiştir.
Sayfa 29Kitabı okudu
1789-1871 döneminde Batı'da millî devletler kurulmuştu. 20. yüzyıla girildiği zaman, Avrupa'da üç imparatorluk kalmıştı: Rusya Çarlığı, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devleti. Bu imparatorlukların dağılması ve yerlerine millî devletlerin kurulması kaçınılmazdı. Bu süreci Mustafa Kemal, genç bir subayken görmüştü. Daha 1905 yılı sonlarında, Suriye'de Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni kurarken ve Beyrut'ta arkadaş çevresiyle yaptığı toplantılarda, hedefi doğru saptadı. "Dava, yıkılmak üzere bulunan bir imparatorluktan, önce bir Türk Devleti çıkarmaktır" diyordu. Selanik'e gittikten sonra da, 1907 yılında, Osmanlı Devleti'nin yıkıntılarından millî bir devletin doğacağını, arkadaşlarına açıklamıştı. Osmanlı Devleti'nin tasfiyesi, büyük devletlere bırakılmamalıydı. Bunun yerine Türk çoğunluğunun yaşadığı topraklarda kendimiz millî bir devlet kurmalıydık.
