Osmanlı'nın yönetim şekli
Gülhane Hatt-ı Hümayunundan [1839] önce Osmanlı Devleti, Osman ve Orhan Gazi zamanından beri beyliklerden farklı bir yönetimle idare ediliyordu. Bu idare gayet sağlam ve usta bir idareydi. Allah Teala bu yönetim sayesinde Osmanlı Devletine Ortadoğu ve İslâm dünyasını yönetme imkânı vermişti. Ayrıca Osmanlılar hilafeti de bünyelerine almışlardı.
İmparatorluğun büyüklüğünün ve halklarıyla inançlarının çeşitliliğinin kaçınılmaz bir sonucu, hukuki çoğulculuktu. Şüphesiz uzak kırsal yerleşim yerlerindeki köylüler ve aşiret mensupları, işlerini idare ederken ve anlaşmazlıklarım çözerken mahkemelere ya da hükümet görevlilerine başvurmaktan çok köy ya da aşiret geleneklerini kullanıyorlardı. Hıristiyanlar ve Yahudiler cemaat içi işlerin hallinde papazların ya da hahamların gözetimi altında belirli bir özerkliğe sahiplerken, Müslümanlar Müslüman mahkemelerine başvuruyorlardı. Toprak mülkiyeti ve vergilendirilmesindeki feodal uygulamalarda bölgesel farklılıklar da mevcuttu. İmparatorluk, genişleme döneminde, feodal gelenekleri genellikle sonraki Osmanlı hukukuna iliştirilmiş olan, çok sayıda prensliği ve krallığı içine almıştı. Osmanlı hukuk uygulamasına bütünlük kazandıran, sultanın otoritesiydi. İster Müslüman kadılar, ister Hıristiyan papazlar, hahamlar ya da seküler yöneticiler olsun, hukuk gücünü kullananlar, imparatorluktaki tüm yetkenin kendisinden neşet ettiği sultanın onları atamasından dolayı bunu yapabiliyorlardı. İmparatorluktaki her kasabanın, İslam hukukunu icra eden ve mahkemesi her dinden kişiye açık olan bir Müslüman kadısı vardı.
Sayfa 10 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
Osmanlı ülkesinde şairler, uzayı Babilli bilgeler gibi değerlendirmiyorlardı yazık ki. Onlar, gökleri güneş sultanının idare ettiğini düşünüyorlar ve tam bir doğulu hükümdarın hükümet etme biçimini onlara yakıştırıyorlardı. Babilin ilah dediklerine, bunlar birer hizmetkâr gibi davranıyordu. Ay o Sultan'ın veziri, Utarit katibi, Merih baş kumandanı, Müşteri kadısı, Zühal bekçisi, Zühre çalgıcısı idi. Nef'i bunları çok iyi bilir ve şiirlerinde sık sık adlarını anardı.
Sayfa 332Kitabı okudu
Kuruluş döneminde,
Osman Gazi döneminde Karacahisar Kalesi'nden bulunan kilise camiye çevrildi
Kiliseden camiiye çevrilen ilk mabet budur.
Bu camiinde ilk hutbeyi Dursun fakih okumuş ve bundan sonra devam etmiştir.
Osman Gazi tarafından tayin edilen Osmanlı Devleti'nin ilk kadısı ve müftüsüdür.
Sayfa 108
Cuma günü (30 mayıs) erkenden Yeniçeri başları ve söz sahipleri Şeyhülislâm yanına gelerek müzakere ettiler. Artık her istedikleri olmuş, daha da isteyecekleri kalmamış gibi görünüyordu; cemiyetin dağılıp herkesin yerli yerine gitmesi icap ediyordu. Fakat, bu kadar sıkıştırılıp tezlil edilmiş olan Sultan Selimin sonradan intikam almağa kalkışmıyacağı ne malûmdu? Kaymakam Musa Paşa, Şeyhülislâm Ataullah Efendi ve ihtilalin elebaşıları, hayatlarını ve mevkilerini tehlikede görmeğe başladılar. Bu tehlikeden masun kalabilmek için, Padişahı değiştirmekten başka çare yoktu. Şeyhülislâm Yeniçeri ağalarına, toplananlarla konuşup "daha bir meşveretleri var mıdır, yok mudur?" sual etmelerini tembih etti. Yeniçeriler meydanda toplandılar; Şeyhülislâm ile Mollalar da orada hazır bulundular. İçtimaı, İstanbul Kadısı Murad zade Murad Efendi idare etti. Sadrazam ve Şeyhülislamın maksatlarını anlamış olan bu Kadı Efendinin, nihayet ağaları Padişahın hal'ine imale eylemiş olduğunu, Asım Efendi ve ona tebaan Cevdet Paşa yazyorlarsa da, bu rivayetin doğruluğuna imzalarını atmaktan çekiniyorlar..
Sayfa 151Kitabı okudu
Sultan İbrahim’in geleneğe aykırı işlerinden biri şudur: Osmanlı geleneğinde padişaha, Ayasofya camii’ne namaza giderken veya av için saray dışında iken halk, şikayetlerini yazılı bir kağıtla (rik’a) sunarlar, adalet isterlerdi. Şikayet ve adalet isteği devlet idaresinin temel kuralı sayılırdı. Sultan İbrahim, 1644 temmuz’unda av için Edirne seyahatinde halkın rik’a sunmak için üşüşmesinden rahatsız oldu, kalabalığın arasında kalmak istemedi; şikayeti olan Divana gitsin, diye yasak koydu. Bu yasaya uymayan Ereğli kadısı naibinin katlini emretti.
Sayfa 251 - I.İbrahim’in taşkınlıkları, Girit seferiKitabı okudu
Hastaları başkalarına bulaştırmasın diye şehirden kovan Trabzon kadısı
Trabzon kadı sicillerinde gecen iki salginla ilgili bir araştırmaya göre, kadı kuşkulu vakaları tahkik ettirmiş ve bazı durumlarda hastalığa yakalanmış kişilerin șehir dıșına götürülüp ölüme terk edilmesi talimatını vermiști.
Sayfa 132Kitabı okudu
İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı
Tarihi 
İlber Ortaylı hocadan okumak ayrı bir haz 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda modernleşme sürecini, siyasi, toplumsal ve kültürel değişiklikleri ele alan başyapıtı.
Tarihe ilgi duyan okurların okuması gerekli bir kitap, elbette 600 yıllık imparatorlukta sanayileşme ve eğitim öğretim yok denecek kadar az. Birde kimi Atatürk düşmanlarına
9. ve 10. yüzyıllar arasında seyahat çemberinin hatırı sayılır ölçüde genişlemesinde, devletin kütüphaneleri yaygınlaşması ve uluslararası bir kitap piyasasının oluşması da etkili olmuştur.Bazı Osmanlı âlimleri de o devrin ilim merkezlerine giderek bilgilerini artırmaya çalışmıştır. Bursa kadısı Mevlanâ Mahmûd, Horasan ve Mâverâünnehir'e, Molla Fenârí de Mısır'a gidip bir süre öğrenim gördükten sonra tekrar Anadolu'ya dönmüştür. Bu seyahatler neticesinde gelişen bir ilim alışverişinin yanında Anadolu'ya bilhassa Şam, Mısır, Maverâünnehir ve Horasan'dan bir kitap akımı da başlamıştır.
Sayfa 57Kitabı okudu
Osmanlı menkibeleri Nigbolu Muharebesi'nden hemen sonra Bayezid'in, ordusunu Bizans'a yönlendirdiğini ve şehrin teslimini talep ettiğini açıkça ortaya koymaktadırlar. Müzakereler imparatorun bağlılığını sunması, on bin altın düka yıllık vergi vermeyi ve Konstantinopolis'te kadısı ve camisi olan bir Türk mahallesinin tesisini kabul etmesiyle sonuçlandı. (Bir kaynak mahalleye yerleştirilen Göynük ve Taraklı-Yeniceli Müslümanların Bayezid'in 1402 yılında Ankara'da Timur tarafından mağlup edilmesinden sonra şehirden kovulduklarını ilave etmektedir). Anlaşılan sultan, şehri almak niyetinden hiç vazgeçmemişti, ama Anadolu'da daha acil meselelerle karşı karşıya bulunduğu için imparatorun barış teklifini geçici olarak kabul etmişti..
Sayfa 71 - Alfa YayınlarıKitabı okudu
Sultan II. Mehmed'in hocaları arasında yer alan Hızır Bey, gerek Sultan II. Murad, gerekse Fatih devrinde pek çok medresede müderrislik yaparak, Hayali Ahmed Efendi (875/1470) ve Hocazâde Muslihuddin (893/1488), gibi kendisinden sonra büyük âlimler arasında yer alan pek çok talebe yetiştirdi. İstanbul fethedilince Fatih tarafından şehrin ilk kadısı olarak tayin edilen Hızır Bey'in telif etmiş olduğu el-Kasidetü'n-Nûniyye isimli eseri, Ehl-i sünnet/Mâtüridi akâidi mevzuunda Osmanlı ilim çevrelerinde oldukça rağbet görmüş, üzerine Arapça ve Türkçe olmak üzere pek çok şerh yazılmıştır. Bunların en meşhurları, Hayali Ahmed Efendi (875/1470) ile Dâvûd-ı Karsî'nin (1169/1756) şerhleri olup kütüphanelerde pek çok yazma nüshası bulunan bu eserlerin 1318 yılında İstanbul'da ikisi birlikte baskısı yapılmıştır. Molla Hayâli, söz konusu şerhte özellikle Tekvin sıfatı mevzuunda İmam Mátüridi'nin ismini zikredip onun ve tâbilerinin Eş'ariyye mezhebinden farklı olan görüşlerini açıklayarak Mâtüridiyye mezhebinin ehemmiyetine işaret eder.
Sayfa 71 - ensarKitabı okudu
Osmanlı kadısı sadece toprak düzeni ve mali konularda değil , aile hukukuna ilişkin sorunlarda bile şeriattan çok örf ve adet hukukuna başvurmayı tercih etmiştir.
Osmanlı Padişahları içerisinde ilk "surre" olayı düzenleyen de Çelebi Mehmed'dir. Döneminde alimleri korumuş, sarayına almış ve eser yazdırmıştır. Suriyeli Arabşah, Gebze Kadisi Fazlullah, etimolojist kafiyeci Muhyi'ddin, Kara Yakub, Sarı Yakub alimler arasında Şeyhi ise dönemin ünlü şairleri arasında zikredilebilir. Bu şairin "Har-nâme" adli bir eseri vardır.
.....
Bazı kitabelerde Gıyaseddin, arap ve bizans kaynaklarında Kinişçi (Güreşçi) lakaplarıyla birlikte anılan Sultan Mehmed.
.....
20 muharebe de bulunduğu rivayet edilir.
