Çevre etkisi özgür iradeyi ortadan kaldırır
G.A: Gerçekten Özgür İrade diye bir şey yok mu?
Y.A: Ben olmadığını düşünüyorum. İrade diye bir şey var. Fakat onun doğruyla yanlışın düşünsel olarak algılanmasıyla bir alakası yok, onların emri altında da değil. Davud’un mizacıyla eğitimi İrade sahibiydi ve bu zorlayıcı bir güçtü. Davud onun emirlerine uymak zorundaydı, başka şansı yoktu. Korkağın mizacıyla eğitimi de irade sahibiydi ve o da zorunluydu. Ona tehlikeden kaçınması gerektiğini emretti. O da buna uydu çünkü başka şansı yoktu. Fakat ne Davud’un ne de korkağın Özgür İradesi vardı. Yani zihinsel hükümlerinin karar vereceği, doğruyu mu yoksa yanlışı mı yapacaklarının iradesine sahip değillerdi.
Dedalus yayınlarıKitabı okudu
İnsanların kişisel değerlerine göre takdire değer ya da kişisel yetersizliklerine göre kabahatli oluyorlarmış gibi davranmaya meyilli olmak zorundayız, sanki özgür irade -metafizik olarak var olmadığını bildiğimiz halde- varmış gibi. (Bu paradoks insanların sosyal yaşamlarının kalbinde yatan tuhaf bir ikiyüzlülüğü tanımlıyor mu? Kesinlikle. Etrafında herhangi bir çözüm yolu var mı? Benim görebildiğim bir yol yok.)
Sayfa 328Kitabı okudu
Sürekli Evrim ve Deney
Okullarda genelde sert bir sükûnet hakimdir; her sömestrin bir öncekine benzediği, değişimin olmadığı, bedenlerin gergin çizelgelerin sabit olduğu yerlerdir. Nadiren bir olay patlak verip kaskati rutini bozsa da yetkililer kısa sürede bunları bastırır. Paideia bundan fevkalade farklıdır. Hareket her yerdedir: Sadece
Sayfa 142Kitabı okudu
özgür irade mit mi?
Özgür iradeyi sorgulamak sadece felsefi bir egzersiz değildir. Uygulamalı olarak incelemek de mümkündür. Organizmaların sahiden de özgür iradesi yoksa bu ilaçlar, genetik mühendisliği ya da beyin simülasyonlan aracılığıyla onları yönlendirebileceğimiz, hatta kontrol edebileceğimiz anlamına gelir.
Felsefeyi uygulamalı incelemeyi arzu ederseniz
I. - Oturmamış içgüdüler, hasara uğramış inançlar, takıntı ve
mızmızlanmalar. Romalar'ı ve Atinalar'ı kollayan genç Alaric'lerin karşısında, her tarafta emekliye ayrılmış fatihler, kahramanlık rantiyeleri; her tarafta hantalların paradoksları. Eskiden salon nükteleri ülkeleri katediyor, sersemleri ya şaşkına çeviriyor' ya da inceleştiriyordu.
"Kısacası (hayata dair) asıl soru şudur: Daha iyi şeyler için arzum var mı yok mu? Eğer arzum yoksa tüm çabam boşunadır. Fakat arzumdan ve isteklerimden sorumlu olmadığım için, rüzgarın dilediği yönde estiği gibi, kendimi kısmetten ziyade kaderciliğe sürülmüş bulurum."
der Payot.
Bir sayfa sonra "arzu gerekli midir?" sorusuna güzel bir örnekle cevap verir.
"Evet, arzu gereklidir; özgür olma arzusunun olmadığı yerde, özgürlük olmayacaktır."
Sayfa 50Kitabı okudu
