Özgürlük, her bireyin, kendi tercih ve kararlarıyla, doğru ve yanlışlarıyla şekillenen dolu bir hayat yaşamak için ihtiyaç duyduğu zemindir.
Ve hatta özgürlük, her bireyin, Allah’ı bulmak için yürüyeceği yoldur.
Sayfa 223 - Doğan KitapKitabı okudu
Eleştiri ve alaya öfkeyle tepki vermeye yatkın olan Müslümanlar, bu tavrın kendilerini
sadece olgunlaşmamış ve öz güvensiz kişiler olarak resmedeceğini görmeliler.
Buna karşın şayet tepkileri ağırbaşlı ve akılcı olursa, İslam’a çok daha iyi bir şekilde
hizmet etmiş olacaklardır.
Unutmamak gerekir ki, bir dinin gücü, muhaliflerini susturma gücüyle ifade bulmaz.
O dine inananların ahlaki erdemleri ve entellektüel kapasitesiyle ifade bulur.
Sayfa 221 - Doğan KitapKitabı okudu
Kur’an kumarı, faizi, içkiyi, leş ve domuz eti yemeyi ve putlar için kurban edilmesini
haram kılmıştır.
Ayrıca Müslümanlara günde beş vakit namaz kılmalarını, Ramazan ayında oruç
tutmalarını, ömürde bir kez hacca gitmelerini, fakire zekat vermelerini ve buna benzer
yükümlülükleri yerine getirmelerini emretmiştir.
...Fakat çok ilginçtir ki, Kur’an bu dünyada söz konusu günahlara yönelik bir ceza
belirlememiştir.
Kur’an’da spesifik olarak ceza öngörülen günah dörttür; hırsızlık, haydutluk,
(İftira) zina iftirası ve zina.. Ve bu günahlara bedeni cezalar tayin edilmiştir.
...Az önce sözünü ettiğimiz dört günah,Kur’anda ceza önerilmeyen günahlardan
kategorik olarak farklıdır.
Çünkü bu günahlarda Allah hakkıyla beraber, kul hakkı da çiğnenmektedir.
Başka bir ifadeyle, birine bir zulüm yapılmaktadır.
Kur’an sadece ‘’insanların haklarını’’ çiğneyen günahları (yani suçları) cezalandırmaktadır.
Allah’ın haklarını çiğneyen günahların sonuçları, hesabı öbür dünyada görülmek üzere Allah’a bırakılır.
Sayfa 208 - Doğan KitapKitabı okudu
Gerçi, hoş, Kur’an, peygamberi, “Şüphesiz ben, ancak sizin benzeriniz olan bir beşerim”ve “... gaybı da bilmiyorum”diyen mütevazı bir insan olarak tanıtmasına rağmen, Ehl-i Hadis, onu çoktan, gelecekle ilgili her şeyi bilen bir kâhin gibi tasvir etmişti. Dolayısıyla, insanüstü bir konuma yükseltilen bu peygamber imajı, kendisinden sonra gelen idareciler hakkında yorum yapar hale de gelmişti. Mesela “Allah idarecilerin sadece iyi amellerini yazar, kötü olanlarını yazmaz”17gibi inanılmaz hadislere rastlanabiliyordu. Bu, muhtemelen, Emevi halifelerinin zulüm ve yolsuzluklarına meşruiyet kazandırmak için 8. yüzyıl başlarında dolaşıma soktukları bir uydurmaydı.
Mutezile yaklaşımından doğan siyasi düşüncelerden belki de en ilginci, Mutezile felsefesini sosyoloji ve siyasete taşımış olan 10. yüzyıl Müslüman felsefecisi El-Farabi’nin, Es-Siyasetü’l-Medeniyye adlı kitabıdır.
Dolayısıyla Farabi “toplum devleti” adını verdiği ve yurttaşlarına özgürlük sunan kendi ideal devletini tanımladı. Bu ideal devlet, “insanların yapmak istedikleri şeylerde hür oldukları eşitlikçi bir teşkilat” idi. Üstelik, bu devlette yaşayan insanlar, “daha fazla özgürlük ve fırsat vaat edenlerin liderliğini onaylamaya teşne yurttaşlardı.”Farabi’ye göre, özgürlüğü teşvik eden böyle bir devlet olduğunda, “başka ülkelerden insanlar akın akın buraya göç edeceklerdi.” Ve bu göçler sayesinde, “en ideal türde bir ırki karışım ve kültürel farklılık” ortaya çıkacak, böylece felsefeci ve şair gibi yetenekli bireylerin gelişmesini mümkün kılacak münbit bir zemin oluşacaktı.
Ne dersiniz, “özgürlükler ülkesi” olan ve o sayede “beyin göçü”nün merkezi haline gelen ABD’yi çağrıştırmıyor mu biraz bu ifadeler?
Ünlü Katolik ilahiyatçı Hans Küng’e göre ise, bireysel kurtuluş üzerine yapılan vurgu, bireyin Arabistan’daki kabileci boyunduruktan özgürleşmesini sağladı:
"Muhammed’in yaydığı tutarlı tek-tanrıcılık... yeni bir bireysel sorumluluk yarattı... Tek bir Tanrı varsa ve o Tanrı Yaratıcı ise, onun yarattığı insanlar özel bir onur kazanıyor; her şeyi belirleyen bir kabileler sisteminin objeleri değil, Yaratıcı’larına karşı sorumlu ve hatta O’nun 'halife'si olan bireyler oluyorlardı."
14. yüzyılda yaşamış Müslüman düşünür olan İbn Haldun ise Mukaddime’yi yazmıştı ki, İngiliz tarihçisi Arnold Toynbee’ye göre, bu kitap “hiç kuşkusuz, şimdiye kadar herhangi bir zamanda ya da yerde hiçbir akıl tarafından aşılamamış, kendi türünün en büyük eseri”ydi. Kitapta, İbn Haldun, başka pek çok şeyin yanı sıra, bir ekonomik liberalizm teorisi de geliştirmişti: Hükümetlere vergileri azaltmaları, özel mülkiyeti güvence altına almaları, serbest piyasayı desteklemeleri ve bütçe açıklarından kaçınmalarını tavsiye ediyordu. Dünya Bankası’nın İbn Haldun’u “özelleştirmenin ilk savunucusu” olarak övmesi bundandır ve yersiz değildir.
Sabri Ülgener
kadercilik, dinin ve hele islamın getirdiği bir şey değildi; çöl ve bozkır adamının eğip-bükemediği tabiat zorlukları karşısında aczinin bir ifadesiydi.
Sayfa 111Kitabı okudu
Zamanın değişmesi, hükümlerin değişmesini meşrulaştırır.
Sayfa 133Kitabı okudu
Unutmamak gerekir ki, bir dinin gücü, muhaliflerini susturma gücüyle ifade bulmaz. O dine inananların ahlaki Erdemleri ve entelektüel kapasitesiyle ifade bulur.
Sayfa 229Kitabı okudu