Şimdi bir dönüp bakalım, Hasan-Âli özgürlüğün tanımı ve sınırları konusunda neler düşünmüştür. Önce, bu yazıya başlarken benim başlangıç noktam hakkında, doğa bilimi ile özgürlük kavramı arasındaki ilişki hakkındaki düşüncesini öğrenelim. Hürriyet Gene Hürriyet adlı kitabının birinci cildinin önsözünde, şu gözlem yapılmıştır:
"Bizde yenilik ve garplılaşmaya başlama ilk önce Orduda olmuştur. En eskisi Mühendishane olmak üzere (1795) Tıbbiye (1825) ve Harbiye (1833) okulları, ileri düşüncenin ve müspet bilginin kaynaklarıdır. Hürriyet fikri, zaten, bilimden doğar. Cehaletten, ancak esaret çıkar." Burada özgürlüğün Hasan-Âli'nin deyişiyle müspet bilimden3s doğduğu fikrinin yanı sıra, bunun aynen Akurgal'ın ısrarla belirttiği gibi, "garplılaşmanın" bir neticesi olduğu vurgulanmıştır. Ancak Hasan-Âli, bunu n basit bir kavram olmadığı kanaatini taşımaktadır:
"Hürriyet çok geniş ve türlü manası olan bir sözdür. Hele hukukta ve felsefede en çetrefil, en dallı budaklı konulardan biridir."
Sayfa 46 - 1. Bölüm: Doğa Bilimleri Açısından Özgürlük ve Tarih Kavramları - IIIKitabı okudu
Özgürlük, insanların meşru sınırlar içerisinde, yani başkasının özgürlük alanına dokunmadan her istediğini yapabilme hakkı değildir sadece. Aynı zamanda, istemediği hiçbir şeyi yapmama hakkı da özgürlüğün tanımı içerisindedir.
Sayfa 32 - Şira yayınlarıKitabı okudu
“İnsanın üzerinde etkili en büyük güç, geçmişin gücüdür. Zihnin seni onunla yönetir. Önce oraya gideceksin ve zihninin oradan beslenerek başına ördüğü çorapları çıkarıp atacaksın. Nasıl mı? Zihnindeki geçmişinle yüzleşerek. Bakıp, kabul edip, temizleyip ilerleyerek. Onların merkezine cesaretle bakacaksın: Almaza yattıkların, yoktan saydıkların, inançların, zihninin işine geldiği gibi üretilmiş yorumların, hikayelerinin… ve işte bu safsata içinden gerçeğini çıkarıp ortaya koyacaksın. Zihnin, üretilmiş bir geçmiş yorumunun gardiyanıdır. Ve ancak hapisten çıkabilirsen ‘şimdi’ de kendini yaşayabilme şansın olur. Gerçek özgürlüğün, zihinden özgürleşmenin tanımı da budur.”
Sayfa 371Kitabı okudu
Özgürlük, insanların meşru sınırlar içerisinde, yani başkasının özgürlük alanına dokunmadan her istediğini yapabilme hakkı değildir sadece. Aynı zamanda, istemediği hiçbir şeyi yapmama hakkı da özgürlüğün tanımı içerisindedir.
PDFKitabı okudu
Özgürlük ve İçsel Güç
Bireyselliğinden geriye kalan tek şey ve dolayısıyla özgürlük tanımı, komşusuyla ekonomik anlamda yarışma özgürlüğü müdür? Yani bir diğer deyişle, banliyöde oturan bir vatandaş her yıl yeni bir araba alamasa, daha büyük bir ev alamasa ve onu komşusununkinden biraz daha farklı renge boyayamasa hayatının amacının kalmadığını ve birey olarak var olmayacağını mı hissetmeye başlardı? Rekabetçi, müdahalesiz ekonomiyle gelen özgürlüğün sırtlandığı yük, kanımca özgürlüğe dair gerçek bir anlayışı nasıl yitirdiğimizin de bir göstergesidir.
Sayfa 156Kitabı okuyor
Özgürlüğün doruk noktası iradelerin bu buluşması halinde ortaya çıkar. Kendi iradesini Allah'ın iradesi ile bütünleştirebilen kimse Allah'ın talebinden başka bir talebe kalbinde yer vermeyi düşünmez. ancak Allah'ın rızası istikametinde talepte bulunur onun rızası olan talebinse geri çevrilmesi gene tanımı icabı mümkün görünmez
“Oysa, özgürlüğün gerçek tanımı şudur: Hiçbir sınır tanımaksızın, mutlak anlamda istediğini yapabilmek!”
Çoban koyunu boğazlamak üzere olan kurdu kovalar, koyun kurtarıcısı olduğu için çobana teşekkür eder; oysa kurt, aynı hareketinden dolayı çobanı özgürlüğün yıkıcısı diye lanetler. ... Açıkçası, koyun ile kurt, özgürlük sözcüğünün tanımı üzerinde anlaşamıyorlar.
başkasına zarar vermeden herşeyi yapabilmekti
özgürlüğün tanımı
“Her şeyi kendi istediği gibi geride bırakan kişi özgürdür.”
Özgürlük... Stoacılar için en mühim konu, en yüksek mertebe. Aslına bakılacak olursa bütün çaba da özgür olabilmek için. Önce özgürlüğün tanımı. Epiktetos’a göre özgürlük nedir?
“İstediği gibi yaşayan insan özgürdür. Ona kimse şiddet uygulayamaz, kimse önünde duramaz ve kimse hiçbir şeye mecbur bırakamaz. Onun dürtüleri engellenemez, arzularıyla amaçları birdir. Kaçındığı şeylere yenik düşmez.Bana sorarlar, peki sen özgür müsün? Ah, Tanrı yardımcım olsun özgür olabilmek için her gün dua ederim. Ama yine de efendilerimin yüzüne pervasızca bakamam ya da hâlâ şu zavallı bedenimi önemserim. Onu korumak için elimden geleni yaparım.”
Sayfa 86
Özgürlüğün Tanımı
Artık irademden özgür olmak istemiyorum. Çünkü özgür olan aslında özgür değildir, hiçbir şey yapmayan da günahsız değildir. Yalnızca hizmet eden özgürdür, iradesini başkalarına veren, gücünü bir iş için harcayan ve sorgulamadan işini yapan kişi özgürdür.
Sayfa 68 - İş bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
" Özgürlüğün tek bir tanımı olabilirdi; o da 'sunulan refaha koşulsuz itaat'..."
Sayfa 127 - Sel yayıncılıkKitabı okudu
ÖZGÜRLÜĞÜN OLUMSUZ TANIMI
Felsefi düşünce tarihi özgürlüğe ilişkin birçok farklı anlayış üretmiştir.
Sayfa 383Kitabı okudu
