Gemi Analojisi (Platon'un Demokrasi Anlayışı)
“Eğer ki deniz yoluyla bir yolculuk yapmak isteseydin, geminin kontrolünün kimde olacağına nasıl karar verilmesini isterdin? Gemideki rastgele ve herhangi bir grup insan tarafından mı, yoksa deniz seyahatleri konusunda deneyimli, bilgili ve eğitimli insanlar tarafından mı?”
Ademantus’un cevabı çok açıktır:
“Elbette ki ikincisi!”
Sokrates’in cevabı ise manidardır:
“Ülkemiz, bu gemi olsun. Peki, bu durumda nasıl olur da, bir ülkedeki rastgele insanların tamamının, ülkemizi kimin yöneteceğine karar verebilecek donanımda olduğunu söyleyebiliriz?”
Gecen birisi Hangi kitaplar sizi degistirdi diye sormustu. Bilgi degisim getirmeli.
Sahici Paideia (eğitim, öğrenme), insanı biçimlendirecek bir etmen olarak
malumatın (bilginin) üst üste yığılması ve alt alta toplanmasından çok başka bir şeydir. İnsanı bir bütün olarak başka bir yöne çevirme; belli bir yoldan geri döndürme, ruhu belli bir yöne çevirip yönlendirmektir eğitim. Bu yönünü; değiştirme, çevirme, geri döndürme kavramlarının anlamını
yakaladıkça, Platon’un ileriki bölümlerde insanın bir bütün olarak yaşaması gereken dönüşüme niçin o kadar önem verdiğini de kavrarız. İnsanı, özünün de ötesine geçerek irrasyonel (akılötesi) derinliklerde kavramaya yönelik bu dönüşüm, bu dönme eylemine, Hıristiyanlığın din olarak kabul etme anlayışı da dayanacaktır ileride. Çünkü Hıristiyanlığa “geçmek de” bir dönüşüm yaşamaktır o kavrayışta. İnsan böyle bir dönüşüm yaşayacak veri ve gücü yaradılıştan içinde taşıdığı için, bir bakıma insanın kendi kaderini tayin edip kendi ellerine alması anlamına da gelmektedir bu yaşantı. Bu dönüşümü yaşayan insan İdealar dünyasının sahici değerlerini kavrayıp duyular dünyasının önemsiz etkilerini bir yana bırakacaktır.
Sayfa 534Kitabı okudu
