İdealar Dünyası ve mağara alegorisi
Akıl yürütme, Platon'u tek bir sonuca götürür; maddi dünyadan tamamen ayrı bir İdealar ya da Formlar dünyası olmalıdır. Mükemmel "üçgen" ideası ile mükemmel "yatak" ve mükemmel "köpek" ideaları da orada bulunur. İnsan duyularının bu yeri doğrudan algılayamayaca ğını, bunun bize ancak akıl yoluyla algılanabilir
Sayfa 53 - Alfa YayınlarıKitabı okudu
Platon'un mağara benzetmesinde dile getirdiği, filozofun belirsiz tasavvurlardan doğadaki görüngülerin ardındaki gerçek idealara uzanan yoludur. Bir yandan da Sokrates'i düşünmektedir Platon -"mağarada yaşayanlar" tarafından alışık oldukları tasavvurları kurcalayıp onlara gerçek kavrayış yolunu göstermeye çalıştığı için öldürülen Sokrates'i. Böylece mağara benzetmesi filozofun cesaretini ve eğitimci olarak sorumluluğunu da ifade etmektedir.
Sayfa 105Kitabı okudu
Önsöz
"2) Idola specus (Mağara İdolleri), bireyin düşünsel ve bedensel yapısından doğan yargılardır. Birey dıştan gelen etkileri kendi zihnine yansıdığı gibi görür. Bu nedenle de doğanın bütünü yerine kendine yansıyan bölümünü temel alır; nesneler arasında aşırı ayrım ve benzetmeler yapma yoluna gider. (Burada 'mağara' benzetmesi Platon'un 'Devlet' diyaloğundaki 'mağara' simgesinden etkilenerek kullanılmıştır.)"
Platon
Platon'un bir "Mağara benzetmesi" vardır ; Yeraltında bir mağarada yaşayan bir takım insanlar olduğunu düşünür. Bu insanlar sırtları mağaranın girişine dönük oturmaktadırlar. Elleri ve ayakları bağlıdır ve yalnızca mağaranın duvarını görebilmektedirler. Arkalarında yüksek bir duvar vardır. Yine bu duvarın arkasında insana benzer bir
PLATON'UN MAĞARASI
Hayatlarını hiçbir şeyden şüphe etmeden geçiren insanların durumunu düşünce tarihinde en açık şekilde anlatan düşünür meşhur "Mağara Benzetmesi" İle Antik Yunan filozofu Platon'dur.
Platon, bu benzetmesinde bizden bir yer altı mağarasında yaşayan birtakım insanlar düşünmemizi ister. Bu insanlar, dışında en küçük bir ışığın girmediği bu büyük yer altı mağarasının en dibinde ellerinden, ayaklarından ve boyunlarından zincire vurulmuş olarak oturmaktadırlar. Bu yüzden yalnızca önlerindeki duvarı görebilmektedirler. Onların arkalarına uzun ve büyük bir perde çekilmiştir. Perdenin gerisinde ise birbirleriyle konuşarak koşuşturup duran insanlar bulunmaktadır. Bu koşuşturan insanların arkasında büyük bir ateş bulunduğu için onların gölgeleri duvara vurmaktadır. Zincire vurulmuş insanlar, perdeden duvara vuran gölgeleri gerçek sanmaktadırlar, aslında arkadan gelen insan seslerinin duvardaki gölgelerden geldiğini düşünürler. Onlar bütün hayatları boyunca görüp durdukları bu gölgelerin gerçek olmayabileceğinden en küçük bir şüphe duymazlar.
Platon bu noktada bir teklifte bulunup, bizden bu kez "bu mahkûmlardan birinin prangalarından kurtarılarak, yüzünün geriye, ışık kaynağına çevrilmesinin sağlandığını" düşünmemizi ister. Eski mahküm bu yeni duruma, muhtemeldir ki uyum sağlamayacaktır, onun gözleri kamaşacak, hatta belki de kör olabilecektir. Platon'un yorumuna göre insanın alışkanlıklarını terk etmesi çok zor olduğu için, o eski yerine, zincirlerine dönmek isteyecektir.
Ahmet Cevizci, Felsefeye Giriş, sayfa 11
