Bu kitap, aslında bir eser yazma niyetiyle gün yüzüne çıkmamıştır. Gülçin Çandarlıoğlu, 1976-1977 yıllarında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde, Masao Mori tarafından verilen "Göktürk Tarihi" ve "Göktürk Dili" derslerinde tuttuğu notlardan bu eseri derlemiştir.
Bu eser sayesinde, Japonya ve Sovyetler Birliği'nde Türk tarihi üzerine çalışmış birkaç akademisyenin fikirlerinden, ucundan da olsa haberdar oldum. Bu, benim için bir yenilikti.
Masao Mori'nin derslerinden en çok faydalandığım kısım ise Göktürklerin milliyetçi tavırlarının vurgulanmasıydı. Mori, Göktürklerin milliyetçiliklerinin siyasî, iktisadî ve dinî cephelerde bölünerek birçok noktada temayüz ettiğini gösteriyordu.
Biz VI. yüzyılın ortalarında merkezi Moğolistan olmak üzere Göktürk Hakanlığı'nı kuran T'u-chüeh'lerin kökenini arayarak V. yüzyıldaki Kao-ch'e Ting-ling'lere ulaşmış oluyoruz." demiştik. Şimdi ise şöyle diyebiliriz: Biz Göktürklerin kökenini arayarak milattan sonra V. yüzyıldaki Kao-ch'e Ting-ling'lere ve bu Kao-ch'e Ting-ling'lerin kökenini arayarak nihayet milattan önce III. yüzyıldaki Ting-ling'lere varmış oluyoruz. Bu fikir kabul edilirse, Göktürklerin kökeni Büyük Hun İmparatorluğu içinde değil, Hunların Avrupa'ya göçlerinden sonra Moğolistan'da kalmış olan Ting-ling'lerin içinde aranmalıdır denebilir.
"Göktürkler... Savaştılar, ticaret yaptılar, yazıtlar diktiler, küçük bir obadan büyük bir devlet kurdular. Gökteki Türk Tanrısına inanıp Türk Milleti'nin adı sanı yok olmasın diye mücadele ettiler. Uçsuz bucaksız bozkırda demirden bir ülke yarattılar."
Bu eserde; en eski tarihî devirlerden ortaçağlara ve modem döneme Türkler ve İskitlerin aynı topluluğa mensup halklar olduğudur. Konar-göçer, atlı-savaşçı ve kısmen zaman içinde yerleşik hayata
Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu'nun hazırladığı hocası Masao Mori'nin ders notlarından oluşan özet niteliğinde küçük bir eser.
İlk başta Türk adı üzerinde durarak başlıyor. Çin kaynaklarında farklı isimlerle anılan Türkler / Türükler: T'ieh-le, Kao-ch'e Ting-ling, Ch'ih-le, T'uchüeh'ler üzerinden anlatıyor. Göktürkleri kuran A-shih-na soyunun / ailesinin demircilikle uğraşımı Avar ilişkileri ve sonrasında Ch'i-ku arasındaki ilişkileri konu alarak ilerliyor. Göktürklerin Asya'ya egemen olması İpek Yolu mücadelesi sonucu Sasani - Bizans münasebetlerinı anlatıyor.
Kitabın son kısmında ise Bugut Yazıtı'nda kağan unvanları, budizm, Soğdca ve milliyetçilik üzerine durarak siyasal ve dini milliyetçilik ile kitabı sonlandırıyor. Gülçin Çandarlıoğlu'nun Masao Mori ile birlikte çekindiği resimlerde yer alıyor. Ayrıca kitaba ek olarak katlanmış bir şekilde Hun, Göktürk ve Uygur Hanlıklarına ait fiziki bir haritada bulunmakta.