Reformcuların karşılaştıkları engeller
19. yüzyıl ıslahatları - 1826 hamlesi hariç- eskilerin kaldırılmasından çok, yeni yasaların, yeni düzenlemelerin ve yeni kurumların işlerliğe kavuşturulmasından ibaretti. Bu durum zamanla bir ikiliğe yol açmıştı; örneğin, ulemanın Ortaçağ'dan kalma eğitim sistemi, yeni yüksek eğitim kurumlarında verilen Fransızca eğitimle yan yana uygulanıyor ve Osmanlı kanunlarının yerini yavaş yavaş almakta olan 19. yüzyıl Avrupa'sının hukukuna dayalanan yasalar, şeriatla yan yana varlıklarını sürdürüyorlardı. Yeni ve eski kurumların yetki alanı daima çok açık şekilde belirlenmiyordu.
Sayfa 77
