Sanırım biraz şaşırmayı bekliyordum o yüzden de hayal kırıklığına uğradım. Zaten benim bildiğim ve belki de en azından insanı açısından hâlâ aynı olan, değişmeyen Anadolu anlatılmış. Yine benim açımdan pek de önemli olmayan yönleriyle. Ama yazarın kibarlığı bu kitabında da devam ediyor. Romanlarını ve hikâyelerini tercih ederim.
Reşat Nuri Güntekin , ağaç ve yaprak sembolleri ile aileyi anlatıyor . Kitabın ana kahramanı Ali Rıza Bey , prensipleri ve savunduğu değerleri nedeniyle bütün çocuklarını farklı yollarda teker teker kaybediyor , onun tek suçu iyi bir insan olmak .Çocukları birer yaprak gibi dökülünce kendiside kimsesiz kalmış bir ağaç gibi kuruyor ve ölüyor . Ormanlar dünya için çok önemli , ailede bizler için , ailenizi hiçbir şey uğruna kaybetmeye değmez , varsın insanlar sizi kınasın ama yanınızda aileniz olsun .
Acımak bir sözcükten ibaret olamaz.Kitap işte bu duyguyu bana iliklerime kadar hissettirdi.Usta yazarlar mükemmel şaheserler çıkarırmış bu kitap sayesinde bir kez daha tanık oldum.
SPOILER İÇERİR!
Feride'nin Kâmran'a olan aşkı bir sarı çiçeğin varlığı ile ağır darbe alır ve Çalıkuşu yüreğini sürgüne yollayıp kendini Anadolu'nun en ücra köşelerine atar. Feride sefil ve fakir Anadolu'yu gezerken güzelliğinin sıkıntısını bulunduğu her yerde çeker. Gülbeşeker, İpekböceği... Bu lakapların hepsi Feride'dir. Güzellik başa beladır derler ya. Feride'nin de asıl belası budur. Gittiği her yerde gerçeği yansıtmayan dedikodu ve iftiralara maruz kalır. Hayrullah Bey Çalıkuşu'nu bu büyük tehlikeden kurtararak onunla evlenir. Hayrullah Bey'in romandaki yeri büyüktür. Feride'yi bağnaz ve cahil Anadolu halkının dilinden kurtarması mı desek, Kâmran ile barışmasına vesile olması mı... Feride'nin Kâmran'a duyduğu nefret ile doğan Anadolu macerası Kâmran'a geri dönüş ile biter. Feride'nin kalbinde derin bir yara olarak kalan bu aşk tohumu Tekirdağ'da yeniden filizlenir ve gönül gerçek sahibini bulur.
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında, Anadolu'nun bir kasabasında ülkenin halkın genelinin sosyal hayatını ve bir doktorun iç dünyasını anlatan güzel bir eser. Biraz Yaban ve Aylak Adam karışımı...
Kitap bitti. Koskoca 541 sayfa. Galiba çöküp ağlayacağım şimdi. Feride, sana o kadar alıştım ki, şimdi nasıl bir boşluktayım bilemezsin. Bu kadar naif, bu kadar dolu, böylesine bir romanı bu yaşıma(21) kadar okumadığım için kendime o kadar kırgınım ki anlatamam. Hayatta okuduğum en dolu romandı sanırım. Neler neler yaşadım Ferideyle. Kah ordan kah buraya gezdim. Ferideyle dertlendim Ferideyle güldüm Ferideyle ağladım. Çalıkuşu Feridemin ağzından bir alıntıyla son veriyorum cümlelerime: "Mektepte bize bir şiir ezberletmişlerdi. Insan, yaşadığı yerlerde beraber bulunduğu insanlara görünmez ince tellerle bağlanırmış; ayrılık vaktinde bu bağlar gerilmeye, kopan keman telleri gibi acı sesler çıkarmaya başlar, her birinin gönlümüzden kopup ayrılması, bir ayrı sızı uyandırırmış. Bunu yazan şair ne kadar haklıymış!" İşte bu kitabın bitmeside bende ayrı bir sızı uyandırdı, hosçakal Çalıkuşu, Gülbeşeker..