sabahattin ali'nin 1942'de yazdığı muazzam roman. roman her ne kadar "teşrin-i evvel"lerde, "kanun-u sani"lerde geçse de, berlin'de henüz metro bugünkü gibi yaygın olmasa da, kısaca roman dokusu eski gibi gözükse de, beşerin evrensel ve değişmez özelliklerinin apaçık tezahürü itibariyle güncelliğini her daim korumuş, kanımca aziz nesin'e tülsü'yü yazmak için ilham vermiştir.
"...her yerde kürk mantolu madonna'yı arıyordum, bulamayacağımdan emin olsam da onu aramam gerekti..."
zira, sabahattin ali ve aziz nesin marko paşa'da beraber çalışmışlardı. tabi, tersi de mümkün. tutunamayanlar böyle birden bire değil, sabahattin ali'lerle, ahmet hamdi tanpınar'larla yavaş yavaş oluşmuş demek ki.