"Her sene üç dört ay köylerde kasabalarda dolaşarak onların arasına katılıyor,ancak o zaman sahiden yaşadığımı,sahiden yaşayan insanlar arasında olduğumu fark ediyor ve senenin diğer aylarında bundan kuvvet alarak çalışıyordum.Yollarda şoförlerle,hanlarda köylü kadınlarla,kasabalarda ve şehirlerde işçilerle,Köy Enstitülerinde,içlerindeki o tükenmez hazineyi dışarıya vurabilmek imkanını bulmuş çocuklarla haşır neşir oldukça,kafamda ümitler beliriyor,onlara hizmet edebilmek isteğim dayanılmaz şekilde artıyordu.Ama bütün bu sevdiğim insanların kültür ve sosyal seviyeleri,içinde bulunduğumuz dünya ile kıyaslanamayacak kadar geri idi."
Sayfa 96Kitabı okudu
İlköğretim seferberliği yapıldı. Memleketi kalkındıracak tek yol budur, dendi. Köy Enstitüleri’nde sahiden uyanık gençler yetiştirilecekti. Ümit verici adımlar atılmıştı. Bir de baktık, bu kültür yuvaları, eski medreselere rahmet okutan bir yobazlık baskısı altına alınıyor.
Sayfa 146Kitabı okudu
Yollarda şoförlerle, hanlarda köylü kadınlarla, kasabalarda ve şehirlerde işçilerle, köy Enstitülerinde, içlerindeki o tükenmez hazineyi dışarıya vurabilmek imkanını bulmuş çocuklarla haşır neşir oldukça, kafamda ümitler beliriyor, onlara hizmet edebilmek isteğim dayanılmaz şekilde artıyordu.
Ama bütün bu sevdiğim insanların kültür ve sosyal seviyeleri, içinde bulunduğumuz dünya ile kıyaslanamayacak kadar geri idi.
Sayfa 96 - Yapı Kredi Yayınları 13. BaskıKitabı okudu
Laik Eğitimin Gericileştirilmesi ve Köy Enstitüleri
Sabahattin Ali, 1946 yılında Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne geliyor ziyarete. Devlet tiyatrolarının kurucusu, Hitler Faşizminden kaçan demokrat Alman tiyatrocu Karl Ebert’e tercümanlık yapmak üzere birlikte geliyorlar. Ama Sabahattin Ali, Karl Ebert’ten çok daha fazla ilgi görüyor. Tabiî S. Ali, yazar, şair, konservatuarda hoca. O bakımdan
Kenan Öner, Sabahattin Ali'nin Hasan Âli Yücel tarafından korunduğunu ileri sürüyor ve şu suçlamayı yapıyordu :
«Moskova'da neşrolunan (Yeni Zamanlar) mecmuasının son nüshasında Türkiye'ye dair bir yazı vardır:
Türk köylüsü açtır, sefildir, yolsuzdur, mektepsizdir, ışıksızdır; Türk köylüsü mağaralarda, ağaç kovuklarında yaşayan dünyanın en iptidai insanlarıdır, vesaire.
Rus mecmuasına bu yazıyı ilham eden kimdir bilir misiniz? 'Türk muharrirlerden Sabahattin Ali.
Ruslar, Sabahattin Ali'nin kitaplarını okuyarak Türk köylüsünü yukarıdaki kelimelerle tasvir ediyorlar.
Hiçbir Rus mecmuası bize Rus köylüsü hakkında böyle bir fikir vermedi. Çünkü onlar komünist olmadan Rus olduklarını bilecek kadar münevverdirler.
Sonra bu çeşit yazıları yazan adamları beslemek için kurulmuş bir maarif bakanlığı da yoktur.»
Hasan Âli, hem Köy Enstitülerinde komünist örgütlenmelere izin vermiş; hem de okullarda ve üniversitede komünist öğretim üyelerini korumuştur. Kenan Öner bu savdadır.
Köy Enstitüleri Hakkında;
"İlköğretim seferberliği yapıldı. Memleketi kalkındıracak tek yol budur, dendi. Köy Enstitülerinde sahiden uyanık gençler yetiştirilecekti. Ümit verici adımlar atılmıştı. Bir de baktık, bu kültür yuvaları, eski medreselere rahmet okutan bir yobazlık baskısı altına alınıyor."
Köy Enstitüleri üzerine yazılan kitaplar.
1. Adıyaman Süleyman: Okul Uygulama Bahçeleri • Kendi Yayını 4. Bası 1963
2. Ağanoğlu Halit: Köy Enstitüleri Yolunda • İstanbul, 1949-A Sait Basımevi
3. Akalın Bedri: Köy Enstitülerinde Müzik Eğitimi Klavuzu • İstanbul, 1945-Milli Eğitim Basımevi
4. Akın Galip: Tonguç'un Kır Çiçekleri • Güldikeni Yayınları -
1) KÖY ENSTİTÜLERİ MESELESİ
Kimine göre Türk aydınlanması kimine göre fitne çukuru. Ama herkesin hemfikir olduğu bir gerçek varsa o da Köy enstitülerinin Türk Tipi olduğu ve çok sayıda başarılı insan yetiştirdiğidir.
17 Nisan 1940 yılında kurulan, Köy Enstitüleri’nin kuruluşundan bu yana 79 yıl geçti.Cumhuriyet çocuklarıydı onlar.
Tarıma, bilime, üretime en çok da
Yollarda şoförlerle, hanlarda köylü kadınlarla, kasabalarda ve şehirlerde işçilerle, Köy Enstitülerinde, içlerindeki o tükenmez hazineyi dışarıya vurabilmek imkanını bulmuş çocuklarla haşır neşir oldukça, kafamda ümitler beliriyor, onlara hizmet edebilmek isteğim dayanılmaz şekilde artıyordu.
Sayfa 96 - YKY, 12. Baskı, Belge 26Kitabı okudu
Bir yandan gazete yayımlanırken diğer yandan da mahkemeler sürmektedir. Bu sıralarda Markopaşa aleyhine gösteriler de yapılmaya başlanmıştır. Dönemin diğer gazetelerinde, satıcılardan aldıkları Markopaşa'ları yırtan yurttaşlardan söz edilmektedir. Eskişehir'de Markopaşa'yı getiren Toros Ekspresi'ne saldırı girişimi olur (Cumhuriyet ile Ulus,
