HULÂSATÜ’L-HAKÂYIK VE MEKTÛBÂT-I HÂCE MUHAMMED LUTFÎ
M. NİHAT MALKOÇ
“Hulâsatü’l Hakâyık” Erzurumlu Hâce Muhammed Lutfî(Alvarlı Efe Hazretleri)’nin en önemli eseridir. Bu kitapta Efe Hazretlerinin birbirinden derin mânâlı âşıkâne, ârifâne, âlimâne, mürşidâne şiirleri bir araya getirilmiştir. Bu şiirlere baktığımızda çoğunun Divan
En ulu hazretler aşkına, Abdulkadir Geylani,
Şah-ı Nakşibendi, Mevlana Halit aşkına
Şeyh Ahmet Er Rufai sırrı ile sırla bizi
En mukaddes zaferlere hazırla bizi
Allah bir kulu severse,sevdiğine gönderir,terbiye ettirir, azametine yakışacak edeb öğrettirir. Sonra onu sever.Sana müjdeler olsun.
Seni bir mürşide gönderdiyse haberin olsun, seni seviyor
Mevlana beşeri planda çok büyüktür. Bu bakımdan Avrupalılar tarafından anlaşılması da kolaydır. Fakat eseri bakımından şöhreti ve kolay anlayışı davet eder. Bu yolun büyüklerinden öyleleri vardır ki şöhretten kaçmışlardır. Mevlana'nın bu kolaylığı onu bugünkü rejim tarafından malesef bir turist terliği gibi kullanmasına bile müncer olmuştur. Tabii bu kıyaslamalar tasavvufi gerçeklere ve büyüklere nispetledir. Yoksa o, beşeri planın ve kelimelerin götürebileceği en son noktaya kadar varmış bir büyüktür. Ama tasavvufi marifet bütün bu kelime haşmetinin ötesindedir. Bu bakımdan Mevlana'yı anlayan Avrupa, İmam-ı Rabbani(ks) ve Şah-ı Nakşibendi'nin (ks) keyfiyetini anlamaktan uzaktır.