Kuyucaklı Yusuf
Salâhattin Bey yerinden kalktı. Kübra'nın çenesinden tutarak başını yukarı kaldırdı. Gözlerinin içine baktı:
"Az şeyler çekmemişsin sen, küçük!" dedi, "fakat her şey geçer. Her şey unutulur. Kendini bir felaketin içinde kaybetmenin manası yoktur. İnsan birazcık da kalender olmalıdır!"
Bu sözleri Kübra'nın anlayamayacağını düşünerek devam etmedi. Fakat Kübra verdiği cevapla, kelimeleri değilse bile söylenilen sözün ruhunu kavradığını gösterdi, dedi ki: "Hiç geçmeyen, hiç unutulmayan şeyler de var, beyefendi!
Ölünceye kadar insanın sırtından atamayacağı şeyler de var..."
Sayfa 61 - Yapı Kredi Yayınları
Kuyucaklı Yusuf İncelemesi
Sabahattin Ali'nin imza kitaplarından olan eser, Kuyucak köyüne yapılan eşkıya saldırısı sonucu anne ve babasını kaybeden küçük Yusuf'un, olay yerine incelemeye gelenler arasındaki kaymakam tarafından evlat edinilmesiyle başlar. Yusuf için yeni bir hayat başlamıştır. Kaymakam Salahattin Bey'in Muazzez adındaki minik kızı, Yusuf'la birlikte büyür. Muazzez için köy gençleri tarafından çeşitli mücadeleler verilir. Sonunda birbirine aşklarını itiraf eden iki genç, Yusuf ve Muazzez, kaçarak nikah kıyarlar. Salahattin Bey'in ölmesiyle Yusuf ve ailesi zor günler geçirmeye başlar. Yusuf çalışmak için günler, bazen haftalarca evden uzaklaşmak zorunda kalır. Zaman içinde Muazzez, baştan beri Yusuf'u istemeyen annesine uyarak köy adamlarıyla istemeden para karşılığı oturup kalkmaya başlar. Yusuf aylar süren bu durumu sonunda fark eder ve görevi bırakıp ilk fırsatta eve koşar, evdekilere kurşunlar yağdırır. Muazzez'i alarak uzaklaşır. Ancak daha fazla dayanamayan Muazzez yolda ölür. Yusuf sevdiği kızı kazdığı çukura gömerek yeni bir hayata doğru yürür.
Oldukça bilinen bir eser olan Kuyucaklı Yusuf'u okuyuculara öneriyor, keyifli okumalar diliyorum.
Kuyucaklı Yusuf 
Sabahattin Ali
Salâhattin Bey, gençliğini deli gibi geçirdikten, hayatın tadılmadık zevkini bırakmadıktan sonra, birdenbire yorgunlaştığını, artık daha fazla koşacak kuvveti olmadığını görmüş, beş sene kadar evvel, bu kendisinden tam on beş yaş küçük kızla evlenivermişti.
Bizim küçük Anadolu şehirlerimizde bu müzmin evlenme hastalığı daima hüküm sürmektedir. En kuvvetliler bile bir iki sene dayanabildikten sonra bu amansız mikroptan yakalarını kurtaramazlar ve kör gibi, önlerine ilk çıkanla evleniverirler.
Tabii bu evlenmede herhangi bir müşterek hayattan ziyade, erkek için evde bir kadın bulunması; kız için de "münasipçe bir kısmet" varken kaçırılmaması düşünülmüştür. Bu izdivaç mikrobu evlendikten sonra faaliyetine başlar: Evvelce birtakım emelleri olan, yükselmek, kendini göstermek, eser vermek isteyen adamlara bir kalenderlik, bir lakaytlık gelir. Evde meram anlatmaya asla imkân olmayan, seviyesi, ahlak telakkisi, dünyayı görüşü ve itiyatları büsbütün ayrı bir mahlukla daimi bir beraberlik insanı dış hayatta da bedbin yapar ve bütün insanlardan şüpheye düşürür.
...
Kapalı büyüyen ve bu şekilde bütün tabii arzu ve ihtiyaçlarını içinde hapsetmeye mecbur olan genç kız, gayet tabii olarak, sinirli ve manen bozuk bir mahluktu. Anası onu gezmeye götürürken bir saat saçlarını düzeltmeye uğraştığı halde, ne anasının, ne babasının aklına bu kafanın içiyle de bir parça meşgul olmak düşüncesi gelmemişti. Onlar işportaya konan bir elma gibi onu süsleyip temizlemişler, parlatmışlar, sonra yağlı bir müşteriye okutmuşlardı. Kız yetiştirmekten de gaye bu değil miydi?
Sayfa 6
