İçi ölmüş
Alıştığım hayatı değiştirmeden günleri, haftaları, ayları yavaş yavaş dolduruyorum.
Bir sabah aynanın karşısına geçtim. Bir de ne göreyim: şakaklarıma karlar yağmıştı. Gençliği Yavaş yavaş ellerimden kayıp gidiyordu. Gençler bana“içi ölmüş” lakabını takmıştı. Onlara hiçbir tepki vermedim. Çünkü ne kendimi ne de genç kalmayı yeterince seviyordum.
İçsel bir durgunluk yaşıyordum. Bu yüzden günlerim her geçen gün biraz daha düzenli geçiyordu. Farklı şeyler yaparak vakit öldürüyordum. Bazen de hiç tahmin etmeyeceğim olaylar yaşanıyordu. Yine de hayatım durgun geçiyor, ağaçtan düşen yapraklar gibi sıradan devam ediyordu. Alışılmışın dışında hiçbir şey yoktu.
Tabiatta sadece çiçekler, ağaçlar, kuşlar baharı beklemiyor. Baharı ben de bekliyorum "kumrular gibi".
Yahudi burjuvazisinin hiç vazgeçmeden sürdürdüğü o teşvik edici ilgisi olmasaydı, sarayın, aristokrasinin ve sanatı desteklemek yerine daha çok at yarışı ahırları ve av partileriyle uğraşmayı tercih eden Hristiyan milyonerlerin tembelliği yüzünden, tıpkı Avusturya'nın siyasi olarak Alman İmparatorluğu'nun gerisinde kalması gibi Viyana'da sanatsal olarak Berlin'in gerisinde kalmış olurdu.
Sayfa 43
“ Hiçbir şey düşünme. Başbakan’ı düşünme, Katolikleri de düşünme. Küvette ağlayan, terliklerine kahve damlayan o palyaçoyu düşün.”
“ Hans Schnier, varlıklı bir ailenin oğlu olmasına karşın meslek olarak palyaçoluğu seçmiştir. Evlenmeye ve doğacak çocuklarını Katolik terbiyesiyle büyütmeye yanaşmadığından, toplum baskısına direnemeyen sevgilisi tarafından terk edilir. Hans bu kayıp yüzünden yıkılır, sanatı bitme noktasına gelir.
Palyaço 1963 yılında yayımlandığında Almanya’da büyük tartışmalara yol açmış, Heinrich Böll din karşıtı olmakla suçlanmıştır. Oysa yazar, İkinci Dünya Savaşı sonrası burjuva toplumunun dar kafalılığı ve çarpık ahlakı yüzünden “ayrıksı” bir bireyin o toplumda kendine yer bulamayışının altını çizer. Palyaçonun maskesi ardında en sarsıcı gerçekleri dile getirir; günlük hayatın acımasızlıklarını, boş kuralları, haksız baskıları okurun yüzüne bir tokat gibi çarpar. Palyaço makyajı, aslında bireyin acılarını, arzularını, umutlarını sakladığı bir maskedir.”
Yazarın okuduğum ikinci kitabıydı ve yine kendine has tarzı ile beni etkiledi. Savaş sonrası toplumun nasıl dejenere olduğunu dini kendi kurallarına göre şekillendirdiklerini bizlere akıcı bir dille anlatmış. Bu durumu kabullenmeyen karakterimizin ağzından anlatılan kitap bizleri sorgulamaya sevk ederken o dönem yaşanılanları anlama adına ışık tutabilecek eseri okumak isteyen arkadaşlara tek tavsiyem sakin bir zaman dilimi seçmeniz.Kuşum 
Emel Güler ile soru-cevap şeklinde ilerledik. Kitap üzerine araştırmalar yaptık. Bizim için verimli bir okuma yolculuğu oldu, yeni kitabımız bizi bekler..
