“Öte yandan, açıklanması en zor olan, geriye dönük bellek yitimi semptomudur. Bunun nedeni belki de travmanın kendi anısına karşı bir koruma ölçüsüdür.”
Olumlu anlamda gerçekliğin gelecekteki değişimine ilişkin tasarımların üretilmesi;
“Bu tasarımlar (uyuşturucu ilaç gibi), duyduğumuz rahatsızlığa karşı kurtuluş yolu olur ve rahatsızlık duyduğumuz süre içinde uygun davranma yeteneği kazandırır …”
“Fiziksel sarsıntı aynı zamanda her zaman psişiktir; psişik sarsıntı ise hiçbir fiziksel katkı olmadan büyük bir sarsıntı (bir şok) uyandırabilir.”
psişik : Ruhsal
"Gerçeklik duygusunun gelişiminde devreler" olgusuna dikkati çeken ilk kişi Sandor Ferenczi (1913) olmuştur. Ferenczi şunu belirtmiştir: Birincil tümgüçlülük veya büyüklenmecilik duygularının hakim olduğu bebeksi durumda kişinin dünyayı denetimi altında tuttuğu fantazisi normaldir; bu algı çocuk olgunlaştıkça doğal olarak değişecektir ve bu değişim, bir veya daha fazla bakıcının tamamen-güçlü olduğuna inanıldığı ikincil veya türetilmiş tümgüçlülük dönemine doğru olacaktır ve en sonunda, çocuk, daha da olgunlaştıkça hiç kimsenin gücünün sınırsız olmadığı tatsız gerçeğini kabullenecektir.