Öküzün başındaki dünya
Bir gün evimizin damına fasulye ayıklıyorduk, ay ışığı vardı. Komşu kadınlar da var. Bir ara ay ışığı karardı, silah sesleri duyuldu. "Aya eşkiyalar inmiş, kurtaracağız," diye silahlar patladı, tenekeler çalındı, ezanlar okundu. Sadece bunlar değil. Mesela zelzele oldu, "Gördünüz mü az oldu çünkü sarı öküz ayağını değiştirdi. Ya başını sallasaydı Allah muhafaza," derlerdi. Biz bunları yüklediler. Sadece bunları değil, mesela cuma günü temizlik yapılacak, "Örümceklere dokunamazsın kutsal hayvandır, evini bozamazsın, temizlik yapamazsın!" Bir hastan olsa, benim kardeşim vardı, kurşun döke döke öldürdüler. Gece dışarı çıkarsan, horoz ötmeden çıkamazsın; çünkü horoz ötmeden çıkarsan kapısının eşiğinden geçtiğin herhangi bir evde şeytanlar vardır, üzerine basarsan çarpılır kalırsın.
Abdullah Özkucur
Rıfat Ilgaz
Kasnağından fırlayan kayışa
Kaptırdın mı kolunu Alişim!
Daha dün öğle paydosundan önce
Zilelinin gitti ayakları,
Yazıldı onun da raporu:
“İhmalden!”
Gidenler gitti Alişim,
Boş kaldı ceketin sağ kolu…
Hadi köyüne döndün diyelim,
Tek elle sabanı kavrasan bile
Sarı öküz gün görmüştür,
Anlar işin iç yüzünü!
Üzülme Alişim, sabana geçmezse hükmün
Ağanın davarlarına geçer…
Kim görecek kepenek altında eksiğini
Kapılanırsın boğaz tokluğuna.
Varsın duvarda asılı kalsın bağlaman
Beklesin mızrabını.
Sağ yanın yastık ister Alişim
Sol yanın sevdiğini.
Kızlarda emektar sazın gibi
Çifte kol ister saracak!
|Rıfat Ilgaz - Alişim
Köy Enstitüleri
Bir gün evimizin damında fasulye ayıklıyorduk.Komşu kadınlarda var.Bir ara ay ışığı karardı, silah sesleri duyuldu. "Aya eşkiyalar inmiş, kurtaracağız", diye silahlar patladı, tenekeler çalındı, ezanlar okundu.Sadece bunlar değil.Mesela bir zelzele oldu "Gördünüz mü az oldu çünkü sarı öküz ayağını değişrirdi.Ya başını sallasaydı Allah muhafaza" derlerdi.Bize bunları yüklediler.Sadece bunları değil, mesela cuma günü temizlik yapılacak, "Örümceklere dokunamazsın kutsal hayvandır, evini bozamazsın, temizlik yapamazsın!" Bir hastan olsa, benim kardeşim vardı, kurşun döke döke öldürdüler.Gece dışarı çıkarsan, horoz ötmeden çıkamazsın; çünkü horoz ötmeden çıkarsan kapısının eşiğinden geçtiğin herhangi bir evde şeytanlar vardır, üzerine basarsan çarpılır kalırsın. Abdullah ÖZKUCUR
Sayfa 25Kitabı okudu
RIFAT ILGAZ (ANISINA)
“ALİŞİM” ŞİİRİNİN YAZILIŞ ÖYKÜSÜ
“Alişim” şiirinin yazılış öyküsünü biliyor musunuz? Sizi daha fazla meraklandırmadan “Alişim” şiirinin yazılış öyküsünü anlatayım. Şiirin öyküsü Niyazi Akıncıoğlu’na ait. Akıncıoğlu şiiri yazılmasına neden olan olayı anlatır.
“…
“Bir işçi kasnağından fırlayan kayışa kolunu kaptırdı bir gün…”
O zamanlar dünya gerçekten de bir öküzün boynuzlarında durmaktaymış ve Karanfil Kız'ın bu aşırı gelişmiş iribaşa söyleyecek bir çift sözü varmış.
Ama dur bak, en iyisi baştan başlayayım. Şimdi bu Karanfil Kız babasını fazla görememekten şikayetçiymiş. Çünkü adamcağız haftanın her günü, hatta bazen hafta sonları bile geç saatlere kadar çalışır,
KARANFİL KIZ
O zamanlar dünya gerçekten de bir öküzün boynuzlarında durmaktaymış ve karanfil kız'ın bu aşırı gelişmiş iribaşa söyleyecek bir çift sözü varmış.
ama dur bak, en iyisi baştan başlayayım. şimdi bu karanfil kız babasını fazla görememekten şikayetçiymiş. çünkü adamcağız haftanın her günü, hatta bazen hafta sonları bile geç saatlere kadar çalışır,
Utanç
Bizim memlekette
Tarla sürülmesine sürülür
Yağmur yağmasına yağar
Toprak ana verir vereceğini
Bire bin aldığımız olur
Doğrudur
Ama n'eyleyim
Görünen köy kılavuz istemez
Senden utanıyorum senden
Bir şey yapamadığım için
Ağzı var dili yok sarı öküz
(Yaprak, 15.3.1949)
Sayfa 206 - Can Yayınları
Alişim
Kasnağından fırlayan kayışa
kaptırdın mı kolunu Alişim!
Daha dün öğle paydosundan önce
Zilelinin gitti ayakları,
Yazıldı onun da raporu:
<<ihmalden!>>
Gidenler gitti Alişim,
boş kaldı ceketin sağ kolu...
Hadi köyüne döndün diyelim,
tek elle sabanı kavrasan bile
sarı öküz gün görmüştür,
anlar işin iç yüzünü!
Üzülme Alişim, sabana geçmezse hükmün
Ağanın davarlarına geçer...
Kim görecek kepenek altında eksiğini
kapılanırsın boğazı tokluğuna.
Varsın duvarda asılı kalsın bağlaman
beklesin mızrabını.
Sağ yanın yastık ister Alişim
sol yanın sevdiğini.
Ama kızlarda emektar sazın gibi
çifte kol ister saracak!
Sayfa 22 - Çınar Yayınları 7.Basım 1997
