"Fakat sevmeyin birbirinizi!
Sevmeyin, zıkkımlandığınız o pisliği! "
Tarih, her insanda bir iz bırakır. Savaşlar gençlerin her birini farklı etkiler; kimisi faşist olur, şehitlik hayallerini süsler, kimisi gerçekliği arar, hümanist olur, savaşın gerçeği için tarihi eşeler. Bu kitap arkasında okuduğum hiçbir şeyi sunmadı bana. Daha iyisini verdi. Devrin şartlarının insandaki izleri ile başladığım kitaba, insandaki suçluluk ve merhamet duygularının rolü ile son verdim.
Bir öğretmen. Alman, II. Dünya Savaşı'ndaki gizli hümanistlerden. Bir grup öğenci, hepsi Yahudi ve zencilerden nefret ediyorlar. Öğretmenlerinin zencileri savunması üzerine aralarında soğuk bir savaş başlıyor. Asıl sorun ise okul kampı sırasında öğrenilmemesi gerekenleri öğrenen öğretmen ve ölen bir öğrenci.
Bu kitabın başıyla sonu çok farklı, ilk başta o dönemin siyasi şartlarına ağırlık verilir ve okuyamam diye düşünsem de, bayıldımm. Sonlara doğru kitap baya açıldı. Kim kimin neyi, katil kim, kim oltaya düşecek diye çok merak ettim. Verilmek istenen mesaj dışında da pek çok sonuç çıktı kitaptan benim için. Sorun bende galiba, çünkü gereğinden fazla sonuç çıkardım kitaptan ve klasiklerden sayılmaması beni bayağı üzdü.
Genel olarak kitabı beğendim. Çok zaman almadan okunabilecek ve dönemin şartlarını içinizi kemiren bir merakla anlatabilecek, güçlü bir eser.
...........
"Hiçbir şey bırakma arkanda! "