Timur Devleti ve Orta Asya
Uluğ Bey zamanında Semerkand ve Buhara medreseleri duvarlarına "İlim tahsili erkek, kadın her müslümana farzdır" hadisini yazdırmıştı. Herat'ta hüküm süren Hüseyin Baykara ve veziri büyük şair ve alim Ali Şir Nevai zamanı bir kültür ve medeniyet hamlesi olmuştu. Gerçekten Timur ve oğulları zamanında Türkistan ve Horasan'da büyük mimari abideleri, edebiyat, riyaziye (matematik), heyet ve resim sanatında sulama kanalları inşasında ciddi hamleler yapılmıştı.
Sayfa 432Kitabı okudu
Tarih XV. yüzyılı gösterdiğinde İslâmî ilimlerde zirveyi temsil gücünü elinde bulundurarak öne çıkan bazı ilim merkezleri görülmektedir. Bu merkezlerin başında, Timur’un torunu Uluğ Bey'in (ö. 852 / 1449) inşa ettirdiği, gerçekten çok önemli ilim adamlarına ev sahipliği yapan Buhara ve Semerkand Medreseleri gelmektedir. Bu tarihte, kadınların ilmî tahsilde bulunmalarına karşı müspet bir hava bulunduğunu Buhara Medresesi’nin girişindeki kitåbeden anlayabiliyoruz. Medresenin tậc kapısı üzerinde yer alan kitâbede “hikmeti aramak, erkek ve kadın her Müslümanın görevidir"149 meâlindeki hadis-i şerif yazmaktaydı.
Semerkand Uluğ Bey Medreseleri
Müslüman Türk hükümdar ve bilgini Uluğ Bey'in Buhara ve Semerkant'ta yaptırmış olduğu, medreselerin üzerinde görülen; " ilim tahsil etmek her Müslüman kadın ve erkeğe farzdır." hadisine uygun olarak, İslam kadını; İlim ve sanat hayatında olduğu gibi siyaset hayatında da zaman zaman adını ebedileştirmenin yollarını bulmuştur...
Sayfa 4
