Şeyh Sait'in ordusunu dağıtan Türk askerlerin söylediği marş:
Gök kubbenin altında
Atalarım yürüdü.
Albayrağın altında
Yeni Turan büyüdü.
Sayfa 101Kitabı okuyor
1920'lerde Diyarbakır'da ilk sinema gösterimi kilisede yapıldı. Mardinkapı civarındaki, Deva Hamamı karşısında bulunan Cemal Yılmaz Mahallesi Muallak Sokak'ta ki Rum Kilisesi sessiz sinemaya tanıklık etti. Uzun süre sessiz sinema gösteriminin yapıldığı kilise 1925 yılında Şeyh Sait hadisesi sırasında Diyarbakır’da görev yapan Şark İstiklal Mahkemesi’ne de ev sahipliği yaptı.
İradenizin kuvvetiyle başa çıkarmak istediğiniz işin tatbiki kabiliyetini mukayese ederken yaptığınız hesapta yanıldınız. Evet, zannettiniz ki deniz içilmekle biter. Eslafmızın planını daha büyük bir şiddet, bir ünf ve sürat ile tatbike koyuldunuz.
1925 ihtilali patladı. Şeyh Sait merhumun askerleri Harput'u işgal, Diyarbekir'i muhasara ettiler. Genç cumhuriyetiniz tehlikeli, sar'alı ölüm dakikaları geçirdi. Yine en ön safta namaz kılmanız icab etti. İtiraf edelim ki üşenmediniz. Taksir etmediniz. Şeyh Said Cennet mekanı, İngiliz parası ve Ermeni akidesiyle hareket eden müslüman düşmanı bir mürted halinde gösterdiniz, ve biçare Kürtleri iğfal ettiniz. Kürtleri Kürtlere kırdırtmak suretiyle ve mühim fedakarlıklar pahasına hadisenin önüne geçtiniz.
Salonlarından doğrudan doğruya darağaçlarına gidilen İstiklal Mahkemelerini Kürt mefkure-i milliyesine, Kürt istiklalcilerine açtınız. Bilmem bil iltizamını, yoksa bir tesadüf eseri midir? Diyarbekir İstiklal Mahkemesi heyetini bir sinema salonunda içtima ettirdiniz ve Kürt meselesinin bu kanlı filmini sureti mahsusada gönderilmiş aktörlerinize çevirttiniz. Hadisede hiç medhali olmayan birçok kimseleri yalnız Kürt oldukları için kanlı filminize kurban ettiniz. Mazlumiyeti cezalandırdınız.
Mamafi sunuda itiraf eylemeliyim ki milletlerine hıyanetle size hizmet eden "kardeşim, ... ağa" ların bir çoğunu da sinema salonundan dar ağaçlarına göndermek suretiyle bizler hesabına icrayı adalet ettiniz. Bu haraketinizi Kürtlüğe hizmet şeklinde kaydelemekliğime müsade buyurunuz.
Sayfa 22
En bilindik örnek 1925 emperyalizmin güdümündeki Şeyh Sait isyanı
Gariptir, İslami Doğu'nun Batı medeniyetine girmesi aleyhinde, daima ve her tarafta toprak ağaları, ruhaniler ve yabancılardan meydana gelen bir üçlü ittifak teşekkül etmiştir! Burjuvazi ve demokrasiye dayanan Avrupa devletleri, İslam memleketlerinde toprak ağalarına ve onlara bağlı şeyh ve hocalara dayanarak sömürge siyasetini yürütüyorlar.
Hükümet, "Şeyh Sait Ayaklanması"nı "Hormek" ve "Lolan" aşiretlerinin yardımlarıyla bastırdı.
PdfKitabı okudu
Şeyh Sait Ayaklanması, Seyh Sait'in bacanağı binbaşı Kasım (Ataç) tarafından Mustafa Kemal'e ayaklanmadan bir yıl önce ihbar edildi.
PdfKitabı okudu
Musul sorunu ile Şeyh Sait ayaklanmasının aynı günlere rastlaması herhalde "kaderin bir cilvesi" değildi: Bu rastlantının temelinde bir kısmı kanıtlanan bir kısmı da henüz yeterince kanıtlanmamış dış ilişkiler yatmaktaydı.
PdfKitabı okudu
Şeyh Sait Ayaklanmasında İngiliz Parmağı Tarihimizin Gerçek ve Yalanlar Dizisi -1İhsan Şerif Kaymaz · Kaynak Yayınları · 05 okunma
Musul'un(petrolün) Türkiye'ye kalmaması için, bölgede bir kürt milliyetçiliği hareketi geliştirmeyi zorunlu görmüş, işe şeriatı karıştırarak Şeyh Sait ve tayfasını kışkırtmışlar, umutları da besbelli Ankara'nın gücünün ayaklanmaları bastırmaya yetmemesiymiş, gel gör ki umduklarını bulamıyorlar, Ankara'nın gücü İngiliz oyununu bozuyor ama bu arada Şeyh Sait de, ona uyanlar da gümbürdeyip gidiyor.
Sayfa 257Kitabı okudu
Dinimizde "şeyh" veya "mehdi" diye bir makamın olmadığını, milletimize yüksek sesle anlatmak zorundayız.
Sayfa 151Kitabı okudu
Lozan Muahedesi yapılırken Kürtler vatansever olarak Türklerle beraber bulunmuşlardı. Lozan'da, milli davalarımızı biz Türkler ve Kürtler diye bir millet olarak müdafaa ettik ve kabul ettirdik. Şeyh Sait isyanı, Kürtlerin bu umumi tutumundan ayrılan ilk işarettir
1925 Şeyh Sait Ayaklanması İngilizlerle aramızdaki “Musul sorunu”nun çözümleneceği günlere rastlatılmıştı. Hatay’ın bağımsızlığı ve toprak reformu çalışmaları sırasında da yine etnik kökenli bir ayaklanma başlıyor; “Dersim isyanı” olarak bilinen etnik kökenli ayaklanma Milletler Cemiyeti’nin Hatay’ın bağımsızlığı için karar aldığı günlere denk düşürülüyordu.
Sayfa 11 - Pdf
“Şeyh Sait İsyanı”, “padişahlık, hilafet, şeriat” gibi gerici isteklerle ortaya çıkıyordu.
“Hıyaneti Vataniye Kanunu” bu isyan sırasında çıkartılmıştır. Din ve kutsal kavramları siyasal amaçla kullanan etnik ayaklanmacılar bu yasa gereğince cezalandırılacaklardı. İsyan bastırıldı. Ancak Türkiye, Musul’u yitirdi. İngilizler yaptıkları planda başarılı olmuşlardı. Şeyh Sait İsyanı’nın Türkiye’ye maliyeti Musul’un kaybıydı.
Sayfa 8 - Pdf
Musul sorunu ile Şeyh Sait ayaklanmasının aynı günlere rastlaması herhalde “kaderin bir cilvesi” değildi..
Sayfa 3 - Pdf