Şair Evlenmesi, Türk edebiyatında batılı anlamda ilk tiyatro eseridir. İbrahim Şinasi(1826-1871) tarafından yazılan eser, ilk önce 1860'da Tercüman-ı Ahval gazetesinde tefrika edilmiş ama yeterli ilgiyi görmemiş hatta alaya alınmıştır. Daha sonra 1873 yılında Selanik'de kitap haline getirilmiştir. Meşrutiyet döneminde kıymeti anlaşılmış olan bu tek perdelik piyesin ilk gösterimi ise 1908'de yapılmıştır. Eserin Sultan Abdülmecid tarafından Saray Tiyatrosu için sipariş edildiği söylenir ama bununla alakalı bir kanıt yoktur.
Batılı tutum ve davranışı, kılık ve kıyafetiyle mahallede pek sevilmeyen, eğitimli olmasına rağmen saf bir yapıya sahip Şair Müştak Bey, sevdiği Kumru Hanım'la, kılavuz ve yenge hanımlar aracılığıyla evlenmiştir. Nikâh sonrasında kendisiyle evlendirilen kişinin, Kumru Hanım'ın çirkin ve yaşlı ablası Sakine Hanım olduğunu görünce önce bayılır sonra itiraz eder. Mahallelinin de işe karışmasıyla başına gelenleri kabul etme mecburiyetinde kalan Müştak Bey'in imdadına arkadaşı Hikmet Bey yetişir. Hikmet Bey'in mahalle imamı Ebulaklaka'ya verdiği rüşvetle olay çözülür, yapılan hile sonuçsuz kalır. Sonunda muradına eren Müştak bey Kumru Hanım'a kavuşur.
Görücü usulü evliliğinin sakıncalarını konu alan eser, geleneksel Türk tiyatrosunun izlerini taşır. Sade ve akıcı bir konuşma diliyle yazılmıştır. Dönem insanın cahilliği alaya alınır. Esere bakınca Türk edebiyatının o dönemdeki vasatlığı da göze çarpar. Keyifli okumalar dilerim...
Şair Evlenmesiİbrahim Şinasi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201815,8bin okunma
Edebiyatımızın klasik yapıtlarından Şair Evlenmesi'ni bugün bitirdim. Sizlere kısa bir değerlendirme yapmak istiyorum.
Tanzimat dönemi yazarlarından Şinasi tarafından tiyatro şeklinde yazılan Şair Evlenmesi, Tanzimat ile birlikte değişmeye başlayan toplum dinamiklerini en iyi şekilde özetleyen eserlerden biridir. Görücü usulü ile yapılan evliliklerin sakıncaları eserin ana konusu olsa da, devlet kadrolarının yaptığı yolsuzluklar ve halkın sürü psikolojisi şeklinde hareket etmesine de dem vurulur. Mizahi bir dille yazılan Şair Evlenmesi, edebiyatımızda noktalama işaretlerinin kullanıldığı ilk eserdir.
İş Bankası'nın yaptığı baskıda, hikaye sonrasına Şinasi'nin yakın dostlarından Ebüzziya Tevfik'in yazdığı Şinasi'nin Hayatının Son Günleri ve Ölümü adlı gazete yazısı yer alıyor. Bu kısımda beni en az hikayenin kendisi kadar etkiledi. Tüm herkese tavsiye ederim.