Snelman'dan Topçu'yaKitabın basıldığı tarihi düşündüğümüzde Finlandiya günümüze kıyasla o kadar bir müreffeh ülke değildir aslında. Ne var ki 1970'ler ve sonrasındaki yükselişlerinin temeli o zamanlarda atılmış demek. Bu açıdan kitabı, Finlerdeki potansiyel öngörüsü olarak bilhassa takdir etmeli.
Dili sade. Okuması rahat. Tek oturuşta rahatça bitebilecek bir eser.
Ülkemiz açısından düşündüğümüzde, kitabın satır aralarında adeta Nurettin Topçu'nun cümlelerini okur gibi oldum. Kavramsal açıdan ve edebi heyecan bakımından Topçu hatta Snelman'ı da geçer. Yarınki Türkiye isimli esere göz atsanız göreceksiniz.
Evet, incelemelerin neredeyse tamamında Türkiye'nin neden böyle bir hareketi başaramadığı vs sorulmakta. Buna katılmıyorum. Türkiye, evet devket eliyle sağlıklı bir modernleşme sürecinden asla geçemedi. Ne var ki eğitim faaliyetleri yönünden son 50-60 yılda tipki kitapta anlatılanlara benzer süreçlerden geçti. Henüz meyvelerini alamadık. Hatta şunu diyebilirim, kitapta anlatılanlara çok benzer bir süreç ile bu topraklardan çıkan bir eğitim felsefesi bugün dünyanın bir çok ülkesine ihraç edilmiştir.
Ayrıca bkz. Gençlerle Başbaşa Ali Fuad Başgil