Soğuk savaş

Katalonya Prensliği. Yıl 1320 İspanya.
Topraklar, küstah kibirli ve insafsız beylerin egemenliğinde. Halk ektikleri hasatın büyük bir kısmını beye ödemek zorunda. Her yeni gelinle, düğün gecesi birlikte olma hakları var, istediği kadını çocuklarına süt anne yaptırma ve şatoda hizmetli olarak çalıştırma hakkı var. Halk beyin egemenliğinde bir köle. Beyin gözünde köylüler; ahlâksız, kibirli, kaba, hiçbir şeyin değerini bilmeyen, vahşi, mide bulandırıcı, arsız ve cahil.

Barselona'da da durum hemen hemen aynı. Kendilerini soylu diye adlandıran ama bana göre soysuz insanların merhametine sığınmış fakir bir halk. Çocuklar aç. Babalar onların karınlarını doyurmak için sabahın köründe yola düşmelerine rağmen elleri boş geri dönmekte. Çiçek, tifo ve difteri gibi hastalıklar ölümcül yüzlerini göstermiş. Kadınlar değersiz. En önemlisi savaş ve bir avuç toprak için yağmalanan tarlalar.

Kitabı okurken aynen bunları yaşadım: Sanki önümde bir kapı var ama onu açmak istemiyorum. Sinirlerim had safhada. Bir yandan kapının ardında ne var diye merak ediyorum, bir yandan da arkama bakmadan kaçıp gitmek istiyorum. Bu kapıyı bütün gücümle karşı koymama rağmen artık açtım. Kapının ardındaki ucuruma göz attım, bir de karanlığa. Peki bu kapının ardında ne var? Açlık var, soğuk var, belirsizlik var, korku-kaygı var, çaresizlik var, kötülük var, ölüm var. Daha neler neler.

Kitabın sonunda yazar, kitapta geçen kişilerin ve olayların bir kısmının gerçek bir kısmının da kurgu olduğunu belirtmiş. Bu da yazarın çok araştırıp öyle yazdığını gösteriyor.
Kitapta Santa Maria del Mar Kilisesi inşaatında çalışmaya başlayan Arnau'nın anlatıldığı kilise, günümüzde bunca yıl geçmesine rağmen hâlâ sapasağlam. Görkemli Santa Maria del Mar, şaşırtıcı sadeliğiyle Barselona'nın en iyi kiliselerinden.

Bu kitabı okurken ne kadar duygu varsa hepsini sırayla yaşadım. Kızgınlık, merak, ümitsizlik, çaresizlik ve korkudan sonra öfke. Bence adalet çift taraflı bir ayna. Bir yanı fakirleri gösterir, diğer yanı soyluları, beyleri ve kralları. Kitapta tek bir gerçek var; zenginler için de, fakirler içinde... Adaletsizlik!