Sorgulanmayı Gerektirmek
Kimileri filozof Rene Descartes'ın da "Düşünüyorum, öyleyse varım" şeklindeki ünlü cogito tanıtında sorgulamayı gerektiren bir duruma yol açtığını ileri sürmüşlerdir. Burada varolduğum kanıtlanmak istenmekte, ama "düşünüyorum" dendiğinde varlığım zaten varsayılmakta ve tartışılan noktanın yanıtı verilmektedir. Bu eleştiriyi yapanlar Descartes'ın "düşünüyorum" yerine "düşünce diye bir şey vardır" demiş olması gerektiğini söylerler; ama eğer böyle söylemiş olsaydı bile, düşüncenin düşünen birini gerektirdiği varsayımı olmadan, bu önermeden "varım" sonucunu çıkartamazdı. Ancak, hakkını yememek için şunu da söyleyelim: Descartes, "varım" yargısının bir tümdengelim sonucu olmadığını açıkça söylemiştir. Yalnızca düşüncenin varlığından kuşku duymanın psikolojik olanaksızlığına dikkatimizi çekmiştir. Bu yüzden kendisine yöneltilen eleştirinin aslında hayali bir hasıma yöneltilmiş olduğunu söyleyebiliriz (bkz. hayali hasım).
Sayfa 121 - DostKitabı okudu