İşte mutlak iradeden meydana gelen bu varlık alemi, gerçekten tam anlamıyla mükemmel bir birlik içerisindedir. Onda var olan her parça, o bütün içersinde düşünülmüştür Ve hepsi de birbirleriyle bir uyum sağlamaktadır. Aynı zamanda var olan her şeyde bir hikmet vardır ki, o da düşünülen bu mükemmel düzene bağlı bulunmaktadır.
O, Her şeyi yaratıp, ona düzen vermiş ve yarattıklarının mukadderatını (Ve özelliklerini) tayin etmiştir.
(Furkan:2)
Şüphesiz ki biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık. (Kamer:49)
O birbiriyle uyum içinde yedi göğü yaratmıştır. Çok merhametli olan Allah‘ın yaratılışında hiçbir uygunsuzluk/Düzensizlik göremezsin. Gözünü çevir bir bak, bir çatlak görebiliyor musun? Sonra gözünü iki defa çevirdi(bak), göz aciz ve bitkin halde sana dönecektir.
(Mülk :3-4)
Oo yeryüzüne sabit dağlar yerleştirdi. Orada bereketler yarattı ve orada gıdalarını takdir etti.
(Fussilet:10)
Allah rüzgârları gönderir, bunlar da bulutu kaldırır. Derken onu gökte dilediği gibi yayar ve parça parça eder;Nihayet arasından yağmurun çıktığını görürsün. Allah dilediği kullarına yağmuru nasip edince, bir de bakarsın sevinirler.
(Rûm:48)
Ve daha bunlara benzer niceleri… Açıkça görülüyor ki, yaratılan her varlığın, varoluş amacıyla uyum içinde bulunan bir hikmeti bulunmaktadır. İlk olarak varlığın kendisinden meydana geldiği ve ikinci olarakta kendisiyle korunup bir düzen altına alındığı irade’nin, (Allah’ın emrine uygun olarak) tüm mevcûdatta Müşahade ve mülahaza edilmesi gerekir; zira hepsi de varlığa külli faydası yanında, onunla bir uyum içerisinde düşünülmüştür.