Sözlü Gelenekten Yazılı Geleneğe, Eğitici ve Öğretici Metinler: Masallar
“Bir masal iki parçanın bir araya gelmesiyle yapılır: Bu parçalardan biri masalın bedeni, öteki canıdır denebilir. Beden masalın kendisi, can ondan çıkan derstir.”
- 
Jean de La Fontaine
1. Giriş:
Bu makale çalışması yalnızca Aisopos ve masallarına dair değildir. Aisopos öncesi Antik Yunan'da karşımıza çıkan masalsı metinlere, Aisopos'un hayatına,
Kürtlerin
"çok eski ve zengin bir dilleri, 11. yüzyıldan bugüne gelen bir yazılı edebiyatları, Ortadoğu'nun en zenginlerinden sayılan bir sözlü edebiyat gelenekleri, renkli bir sanat yaşamları, duygu yüklü gelenek ve görenekleri vardır.
Kürt klasik edebiyatı Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Ahmedê Xanî, Hacî Qadîrê Koyî gibi büyük şairler çıkarmıştır.
Kürt düşünsel ve dinsel yaşamı Selahadînî Eyyûbî, Şeref Han, Mewlewi, Mewlana Halid gibi düşünürleri insanlığa armağan etmiştir.
İlk Osmanlı yazılı tarihi olarak kabul edilen "Heyşt Bihuşt"ün İdrisê Bîdlîsî tarafından yazıldığını, Cizîra Botan Emirliği'nin merkezi olan Cizîre'nin Ortadoğu'nun önemli kültür merkezlerinden olduğunu, Şeref Han'ın torunu, Bitlis miri Abdal Han'ın çok zengin bir kütüphaneye sahip olduğunu ve çeşitli konularda 76 kitap yazdığını unutmayalım. Kürtler bunların torunlarıdır ve bu köklü tarih ve kültürden gelmektedirler.
Bugün de Kürtlerin ilginç, canlı ve tüm olanaksızlıklara rağmen üretken sayılabilecek modern bir kültürel, edebi, sanatsal yaşamı vardır."
Syf. 83
Uzun diye geçmeyin bence, okumaya değer.
Belki de çok anlamsız görülebilecek şu soruyu Türkiyelilere ve özellikle Türkiye'yi yönetenlere sormak gerekli; Türkiye, Türkiye'deki insanlar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, gülünç resmi tezlerin dışında, Kürt dili, kültürü, edebiyatı, ulusal değerleri, sanatı ve müziğiyle ilgili ne biliyor? Neredeyse hiçbir şey. Bugün Türkiye'deki Kürt imajı,
Sayfa 93 - İthaki
Mehmet Uzun'un Mahkeme Konuşması
"Sayın Başkan, sayın mahkeme heyeti üyeleri;
Rüyalarını bile birkaç dille gören, devamlı farklı bir dil, kültür ve entellektüel ortamlarda yaşayan bir yazar olarak benim bölücülük yapmam, istesem bile mümkün değil.
Benim görevim bölücülük yapmak değil, birleştirici olmaktır.
Kürt bir ana ve babanın çocuğu olarak buradan yaklaşık 70 kilometre uzakta dünyaya geldim. Anadilim Kürtçe oldu.
Kürt sözlü edebiyatı ruhumun ilk zenginliğini oluşturdu. Bu nedenle ve ahlaki bir sorumluluk duyduğum için romanlarımı Kürtçe yazıyorum. "
Niye yaaa, anadil kullandığı için insan suçlanır mı?
Suçlanır suçlanır, hem de daha neleden...
Izlenmesi gereken müthiş bir belgesel bence .
youtu.be/7LQmm5QHnTw
Kürt Edebiyatı
Kendi kendime dedim ki,madem bir inceleme yapacağım o zaman ilk incelemem ana dilimle okuduğum bir kitap olsun .Abdalın Bir Günü (Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê), çoğu Kürt yazarları gibi Mehmed Uzun'un ana topraklarından uzak gerçek olmayan olayları gerçek bir kişide toplayarak, gerilimi bir günde yoğunlaştırarak,edebi bir dille yazdığı, 1991 tarihli romandır. Geleneksel ve modern Kürt edebiyat biçimlerini bir arada kullanan romanda sözlü anlatı geleneğinden de yararlanılmıştır.Mehmed Uzun'un Kürtçe yazdığı kitabı bende Kürtçe okudum .Kitapta Kürt dengbêj Evdalê Zeynikê'nin bir günü anlatılmaktadır. Dengbejlik sanatının en önemli ismi ve Kürtlerin Homerosu olarak bilinen Evdale Zeynike yöre halkının önemli günlerde klamlarını seslendirdiği efsaneleşmiş bir isimdir.
Kürt sözlü edebiyatında önemli bir yere sahip olan Evdal Kürdistan coğrafyasının bir çok yerine gitmiş, Dengbejlik sanatının en önemli ismi haline gelmiştir.
Herkesin okumasını tavsiye ederim. 
Rojek Ji Rojên Evdalê Zeynikê 
Mehmed Uzun
Dil istemek, konuşabilmek değildir. Bir topluluğun bir dili olması, salt konuşmakla olmaz. O dilin sözlü ya da yazılı edebiyatı olur. Bütün Osmanlı çağından Cumhuriyete kadar Kürt dilinin hem sözlü, hem yazılı edebiyatı olmuştur. Bir topluluğun dilinin olabilmesi için, o dilin okulları olması gerekir. İlkokuldan üniversiteye kadar. Akademileri, enstitüleri olması gerekir. Dil kurumları gerekir.
Sayfa 96 - Yapı Kredi Yayınları | 10. BaskıKitabı okudu
EHMEDÊ XANÎ (1651–1706)
Klasik Kürt edebiyatının günümüzde en çok bilinen yazarlarından biri de Ehmedê Xanî’dir. Büyük aşk öyküsü Mem û Zîn’i kaleme alan
Ehmedê Xanî, bu eserini Memê Alan adlı sözlü halk destanından esinlenerek yazmıştır. Memê Alan’ı yeniden yorumlayan Ehmedê Xanî’nin Mem û Zîn’e yüklediği en büyük anlam, ona kattığı bakış açısıdır. Mem û Zîn’i klasik bir aşk öyküsü olmaktan çıkarıp dönemin sosyal,
toplumsal olgularını da irdeleyen bir esere
dönüştüren Ehmedê Xanî, eğitime, bilime ve halklar arasındaki kardeşlik ve birliğe verdiği öneme de bu destanında yer verir. Xanî eserinde, İran ve Osmanlı devletleri arasında coğrafyaları bölünmüş Kürtlerin yaşadığı dramları da işler.
Sayfa 129Kitabı okudu
Kürt dili, Kültürü ve Edebiyatı Üzerine
Kürtlerin çok eski ve zengin bir dilleri, 11. yüzyıldan bugüne kadar gelen bir yazılı edebiyatları, Ortadoğunun en zenginlerinden sayılan bir sözlü edebiyet gelenekleri, renkli bir sanat yaşamları, duygu yüklü gelenek ve görenekleri vardır. Kürt klasik edebiyatı Melayé Cizîrî, Feqiyé Teyran, Ahmedé Xani, Hacî Qadiré Koyî gibi büyük şairler çıkarmıştır. Kürt düşünsel ve dinsel yaşamı Selehadînî Eyyúbî, Şeref Han, Mewlewi, Mewlana Hâlid gibi düşünürleri insanlığa armağan etmiştir. Ilk Osmanlı yazılı tarihi olarak kabul edilen "Heyşt Bihuşt" un İdrisé Bidlîsî tarafından yazıldığını, Cizire Botan Emirliginin merkezi olan Cizire'nin Ortadoğunun önemli kültür merkezlerinden olduğunu, Şeref Han'ın torunu Bitlis miri Abdal Han'ın çok zengin bir kütüphaneye sahip olduğunu ve çeşitli konularda 76 kitap yazdığını unutmayalım.
Kürt dili, Kültürü ve Edebiyatı Üzerine
Kürtlerin çok eski ve zengin bir dilleri, 11. yüzyıldan bugüne kadar gelen bir yazılı edebiyatları, Ortadoğunun en zenginlerinden sayılan bir sözlü edebiyet gelenekleri, renkli bir sanat yaşamları, duygu yüklü gelenek ve görenekleri vardır. Kürt klasik edebiyatı Melayé Cizîrî, Feqiyé Teyran, Ahmedé Xani, Hacî Qadiré Koyî gibi büyük şairler çıkarmıştır. Kürt düşünsel ve dinsel yaşamı Selehadînî Eyyúbî, Şeref Han, Mewlewi, Mewlana Hâlid gibi düşünürleri insanlığa armağan etmiştir. Ilk Osmanlı yazılı tarihi olarak kabul edilen "Heyşt Bihuşt" un İdrisé Bidlîsî tarafından yazıldığını, Cizire Botan Emirliginin merkezi olan Cizire'nin Ortadoğunun önemli kültür merkezlerinden olduğunu, Şeref Han'ın torunu Bitlis miri Abdal Han'ın çok zengin bir kütüphaneye sahip olduğunu ve çeşitli konularda 76 kitap yazdığını unutmayalım.