Her şey kitabın yazarı Irvin Yalom'un 2007 senesinde Hollanda'ya bir konferans için davet edilmesiyle başladı. Sonrası bu kitap..
Kendisinden sonra gelecek bir çok filozofu etkilemiş Brauch Spinoza. Aslen bir safarad Yahudisi iken kendince tabiri ile " Amor dei intellectualis" yani entelektüel tanrı sevgisi görüşü ile hahamlar tarafından dinden çıkarılmış. Yazılarının, kitaplarının tamamı yahudi ve hıristiyanlarca yasaklanmış. Mahallesinden kovulmuş, yanına 2 metreden fazla yaklaşılması, sohbet edilmesi, yardım edilmesi akla gelebilecek sosyal toplum hayatına dair ne varsa her şey yasaklanmış. Ve hayatını yalnız ama huzurlu bir şekilde devam ettirmiş.
Öte yandan neredeyse 300 yıl sonra Nazi Almanyası topraklarında Hitler hayranı faşist Alfred Rosenberg'in yolu onca yahudi düşmanlığı içinde Spinoza ile kesişmiş.
.
.
.
Öyle bir kitaptı ki felsefe, tarih, din her şey koyun koyuna işlenmiş satırların arasında. Muazzam bir araştırma, emek var. Öğrenecek, inanacak ve anlatacak bir sürü gerçek. Bir noktadan sonra Spinoza ve Rosenberg'i bırakıp yine yeniden İrvin Yalom hayranlığına döndü bu okuma benim için. Aldığım notlar, arama motoruna yazdığım onlarca isim bir sürü yeni kapı açtı. Mecbur gireceğim birinden içeri, bakalım ne zaman, bakalım hangisi?
Bu arada Nazi Almanyasında gerçekten böyle bir dosya olmuş. Spinoza Problemi! Neydi acaba yahudiligi elinin tersiyle iten ama yine de Almanlar için korkulan ve merak edilen o problem? Neydi bu bilinmeyen, anlasılmayan? Sözlerimi Alman filozof Hegel'in bir sözü ile bitirmek isterim:
- Ya Spinozacısınızdır ya da filozof değilsinizdir-
